us-harvester-karj-yojana-2025-bhimashankar-sakhar-karkhana-detailsमहाराष्ट्रातील ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी एक मोठी संधी उपलब्ध झाली आहे. पुणे जिल्ह्यातील आंबेगाव तालुक्यातील भीमाशंकर सहकारी साखर कारखान्याने ऊस तोडणी यंत्र (ऊस हार्वेस्टर) खरेदीसाठी ३० लाख रुपयांचे बिनव्याजी कर्ज देण्याची योजना जाहीर केली आहे. ही योजना ऊस तोडणी कामगारांच्या तुटवड्याला सामोरे जाण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांना आधुनिक तंत्रज्ञानाचा अवलंब करण्यासाठी प्रोत्साहन देणारी आहे. कारखान्याचे संस्थापक आणि माजी सहकारमंत्री दिलीप वळसे-पाटील यांनी १४ ऑक्टोबर २०२५ च्या बैठकीत ही घोषणा केली, ज्यात चालू गळीत हंगामासाठी १२ लाख टन ऊस गाळपाचे उद्दिष्ट जाहीर करण्यात आले. ही योजना ऊस हार्वेस्टर कर्ज योजना (Us Harvester Loan Yojana) आणि सहकारी साखर कारखाना अनुदान (Sahakari Sakhar Karkhana Anudan) सारख्या ट्रेंडिंग उपक्रमांद्वारे शेतकऱ्यांना आर्थिक सक्षमीकरण करते, ज्यामुळे ऊस उत्पादन आणि शेती यांत्रिकीकरण वाढेल.
भीमाशंकर साखर कारखाना पश्चिम महाराष्ट्रातील प्रमुख सहकारी संस्थांपैकी एक आहे, जो गेल्या हंगामात ११ लाख ८० हजार टन ऊस गाळप करून शेतकऱ्यांना फळावर आधारित किंमत (FRP) प्रदान करणारा आहे. यंदाच्या हंगामासाठी १२ लाख टन गाळपाचे महत्त्वाकांक्षी उद्दिष्ट ठेवण्यात आले असून, शेतकऱ्यांना ८६०३२ या उच्च उत्पादक जातीच्या ऊसाची लागवड करण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. ही जात एकरी १०० टनांपर्यंत उत्पादन देऊ शकते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट होईल. वळसे-पाटील यांनी सांगितले की, भविष्यात हा कारखाना देशातील आघाडीच्या साखर उत्पादन केंद्रांपैकी एक होईल. याशिवाय, इथेनॉल उत्पादन प्रकल्प पूर्ण क्षमतेने सुरू करण्यात येणार असून, गेल्या हंगामात तो कमी क्षमतेने कार्यरत असतानाही कारखाना तोट्यात नव्हता. ही योजना शेतकऱ्यांना आर्थिकदृष्ट्या मजबूत करण्यासाठी महत्त्वाची आहे, ज्यात ऊस तोडणी यंत्र खरेदीला प्राधान्य देण्यात आले आहे.
ऊस हार्वेस्टर कर्ज योजनेचे तपशील असे आहेत: इच्छुक शेतकऱ्यांना ५ वर्षांच्या मुदतीसाठी ३० लाख रुपयांचे बिनव्याजी कर्ज उपलब्ध होईल. ही रक्कम हार्वेस्टर मशीन खरेदीसाठी वापरता येईल, ज्यामुळे कामगार टंचाईची समस्या सुटेल आणि तोडणी प्रक्रिया वेगवान होईल. कारखान्याचे अध्यक्ष बाळासाहेब बेंडे यांनी सांगितले की, शेतकऱ्यांनी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा अवलंब करून उत्पादकता वाढवावी. याशिवाय, दिवाळीनिमित्त कारखान्याच्या कामगारांना २०% बोनस जाहीर करण्यात आला आहे, ज्यामुळे ५०० हून अधिक कर्मचाऱ्यांना फायदा होईल. ताज्या बातम्यांनुसार, १५ ऑक्टोबर २०२५ पर्यंत कारखान्याने ऊस नोंदणीसाठी ११ लाख टनांचे उद्दिष्ट गाठले असून, शेतकऱ्यांना FRP च्या वेळेवर वितरणाचे आश्वासन देण्यात आले आहे. ही योजना सहकारी साखर उद्योग (Sahakari Sakhar Udyog) आणि ऊस शेती यांत्रिकीकरण (Sugarcane Farming Mechanization) चा आधारस्तंभ ठरेल.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकरी कारखान्याच्या कार्यक्षेत्रातील असावेत, ऊस उत्पादक असावेत आणि कर्ज परतफेडीची क्षमता असावी. अर्ज प्रक्रिया सोपी असून, कारखान्याच्या कार्यालयात आधार कार्ड, ऊस नोंदणी प्रमाणपत्र, बँक तपशील आणि कर्ज प्रस्ताव सादर करावा. मंजुरीनंतर कर्ज ३० दिवसांत जमा होते आणि ५ वर्षांत हप्त्याने परतफेड करावी लागते. २०२५ मध्ये, कारखान्याने डिजिटल अर्ज प्रक्रिया सुरू केली असून, हेल्पलाइन ०२०-२५५१२३४५ वर मार्गदर्शन उपलब्ध आहे. योजना अंतर्गत इथेनॉल उत्पादन वाढीमुळे कारखान्याचे उत्पन्न २०% ने वाढण्याची शक्यता असून, शेतकऱ्यांना अतिरिक्त लाभ मिळतील.
ही योजना केवळ कर्ज नाही, तर ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांच्या आर्थिक आणि तांत्रिक विकासासाठी आहे. शेतकरी बांधवांनी लवकर अर्ज करून हा लाभ घ्यावा, जेणेकरून गाळीत हंगामात उत्पादकता वाढेल आणि महाराष्ट्राच्या साखर उद्योगाला नवे आयाम मिळतील.