ONGC Scholarship to Meritorious SC/ST/OBC Students ही भारतातील एक प्रतिष्ठित छात्रवृत्ती योजना आहे, जी SC/ST/OBC आणि आर्थिकदृष्ट्या मागास सामान्य वर्गातील मेधावी विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी आर्थिक सहाय्य प्रदान करते. ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन (ONGC) फाउंडेशनद्वारे संचालित, ONGC स्कॉलरशिप योजना शिक्षणातील समानता आणि सामाजिक प्रगतीला चालना देते. या लेखात, योजनेचे उद्दिष्ट, लाभ, पात्रता, अर्ज प्रक्रिया, आवश्यक कागदपत्रे, अंतिम मुदत, आणि ताज्या बातम्या यांचा सविस्तर आढावा घेतला आहे.
योजनेचे उद्दिष्ट
ONGC स्कॉलरशिप योजनेचा मुख्य उद्देश आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत आणि SC/ST/OBC वर्गातील मेधावी विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षण घेण्यास प्रोत्साहन देणे आहे. ही योजना शिक्षणातील अडथळे दूर करते आणि सामाजिक समानता वाढवते. योजनेच्या माध्यमातून इंजिनीअरिंग, मेडिकल, MBA, भूगर्भशास्त्र, आणि भूभौतिकशास्त्र यासारख्या व्यावसायिक अभ्यासक्रमांना प्राधान्य दिले जाते. याशिवाय, 50% महिला विद्यार्थ्यांसाठी राखीव जागा यामुळे लिंग समानता आणि महिला सक्षमीकरण यावरही भर दिला जातो.
योजनेचे प्रमुख वैशिष्ट्ये
- आर्थिक सहाय्य: दरवर्षी 48,000 रुपये पर्यंतची छात्रवृत्ती.
- लाभार्थी संख्या: दरवर्षी 2,000 विद्यार्थ्यांना लाभ, यापैकी 1,000 SC/ST, 500 OBC, आणि 500 सामान्य (EWS) विद्यार्थ्यांचा समावेश.
- महिला सक्षमीकरण: 50% राखीव जागा मुलींसाठी.
- अर्ज प्रक्रिया: पूर्णपणे ऑनलाइन, वापरकर्त्यासाठी सोपी आणि पारदर्शक.
- डायरेक्ट बँक हस्तांतरण: स्कॉलरशिप रक्कम थेट विद्यार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा.
योजनेचे लाभONGC स्कॉलरशिप योजनेने लाखो विद्यार्थ्यांचे शैक्षणिक स्वप्न साकार केले आहे. खालीलप्रमाणे याचे प्रमुख लाभ आहेत:
महिला सक्षमीकरण: मुलींना शिक्षणात प्राधान्य देऊन लिंग असमानता कमी होते.
आर्थिक स्वातंत्र्य: 48,000 रुपये वार्षिक स्कॉलरशिप शुल्क, पुस्तके, आणि इतर शैक्षणिक खर्चासाठी उपयुक्त.
शिक्षणात सातत्य: आर्थिक अडचणींमुळे शिक्षण अर्धवट सोडण्याचे प्रमाण कमी होते.
करिअर बूस्ट: व्यावसायिक अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर चांगल्या नोकरीच्या संधी.
सामाजिक प्रभाव: SC/ST/OBC समुदायातील विद्यार्थ्यांना मुख्य प्रवाहात येण्यास मदत.
पात्रता निकष
ONGC स्कॉलरशिप साठी पात्र होण्यासाठी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- नागरिकत्व: अर्जदार भारतीय नागरिक असावा.
- प्रवर्ग: SC/ST/OBC किंवा सामान्य (EWS) प्रवर्गातील विद्यार्थी.
- शैक्षणिक पात्रता:
- इंजिनीअरिंग/MBBS: प्रथम वर्षात प्रवेश, 12वी मध्ये किमान 60% गुण.
- MBA/मास्टर्स (भूगर्भशास्त्र/भूभौतिकशास्त्र): पदवीमध्ये 60% गुण किंवा 6.0 CGPA.
- उत्पन्न मर्यादा:
- SC/ST: कौटुंबिक वार्षिक उत्पन्न 4.5 लाख रुपयांपेक्षा कमी.
- OBC/EWS: कौटुंबिक वार्षिक उत्पन्न 2 लाख रुपयांपेक्षा कमी.
- अन्य: विद्यार्थी पूर्णवेळ अभ्यासक्रमात असावा आणि इतर कोणत्याही छात्रवृत्तीचा लाभ घेत नसावा.
अर्ज कसा करावा?
- अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या: www.ongcscholar.org वर जा.
- नोंदणी करा: तुमचा ईमेल आयडी आणि मोबाइल नंबर वापरून नोंदणी करा.
- अर्ज भरा: सर्व वैयक्तिक, शैक्षणिक, आणि बँक तपशील काळजीपूर्वक भरा.
- कागदपत्रे अपलोड करा: खालील कागदपत्रे स्कॅन कॉपी स्वरूपात अपलोड करा.
- अर्ज सादर करा: अर्ज पूर्णपणे तपासून सबमिट करा.
- प्रिंटआउट घ्या: भविष्यातील संदर्भासाठी अर्जाची प्रिंटआउट घ्या.
आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड किंवा ओळखपत्र
- जातीचा दाखला (SC/ST/OBC साठी)
- उत्पन्नाचा दाखला (कौटुंबिक उत्पन्न प्रमाणपत्र)
- 10वी/12वी/पदवी मार्कशीट आणि प्रमाणपत्र
- प्रवेश पत्र (वर्तमान अभ्यासक्रमाचे)
- बँक खाते तपशील (पासबुकची कॉपी)
- पॅन कार्ड (असल्यास)
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
अधिकृत वेबसाइट
ONGC स्कॉलरशिप ची सर्व माहिती आणि अर्ज प्रक्रिया www.ongcscholar.org वर उपलब्ध आहे. ही वेबसाइट मराठी भाषेतही उपलब्ध आहे, ज्यामुळे मराठी विद्यार्थ्यांना अर्ज करणे सोपे होते.9
ONGC स्कॉलरशिप योजनेने SC/ST/OBC विद्यार्थ्यांचे शैक्षणिक स्तर उंचावले आहेत. 2025 मध्ये, महाराष्ट्रातील ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांमध्ये योजनेची मागणी वाढली आहे, ज्यामुळे शिक्षणातील असमानता कमी होत आहे.