fruit-pik-vima-yojana-2025;महाराष्ट्रातील फळ उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची योजना आहे – पुनर्रचित हवामानावर आधारित फळ पीक विमा योजना (Fruit Crop Weather Insurance Scheme 2025). बदलत्या हवामानामुळे (अतिवृष्टी, दुष्काळ, गारपीट) फळपिकांच्या उत्पादकतेवर परिणाम होऊन आर्थिक नुकसान होत असल्याने, कृषी विभागाने ही योजना सुरू केली आहे. ३१ ऑक्टोबर २०२५ च्या ताज्या अपडेटनुसार, योजना अंतर्गत ५०,००० शेतकऱ्यांना विमा कव्हरेज मंजूर झाले असून, १०० कोटी रुपयांचा निधी वाटप होत आहे. ताज्या बातम्यांनुसार, १५ ऑक्टोबर २०२५ च्या कृषी विभागाच्या GR नुसार, योजना कोकण आणि पश्चिम महाराष्ट्रात विस्तारित झाली असून, ८०% लाभार्थ्यांना ५०,००० रुपयांपर्यंत भरपाई मिळाली आहे.
या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट फळपिकांना हवामान धोक्यांपासून संरक्षण देणे आणि नुकसान झाल्यास भरपाई देणे आहे. बदलत्या हवामानामुळे द्राक्ष, आंबा, संत्रा, केळी यांसारख्या पिकांना ३०% नुकसान होत असल्याने, ही योजना PMFBY शी जोडली गेली आहे. २०२५ च्या अपडेटनुसार, विमा प्रीमियम सरकार भरते (२% खरीफ, १.५% रब्बी), आणि शेतकऱ्यांना केवळ नोंदणी करावी लागते। पात्रता: महाराष्ट्रातील फळ उत्पादक शेतकरी असावा, १० गुंठे ते ४ एकर क्षेत्र असावे, आधार लिंक्ड बँक खाते असावे, आणि फळबागेची नोंद सातबारा उताऱ्यावर असावी। कोकण विभागात कमीत कमी १० गुंठे क्षेत्र अनिवार्य आहे। ताज्या बातम्यांनुसार, १८ ऑक्टोबर २०२५ रोजी कृषी विभागाने सांगितले की, ५०,००० अर्ज नोंदवले गेले असून, ७०% विमा क्लेम मंजूर झाले आहेत।
सहभाग कसा घ्यावा? स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया: अर्ज PMFBY पोर्टलवर (pmfby.gov.in) करा: ‘शेतकरी लॉगिन’ करा, ‘फळ पीक विमा’ निवडा, आधार आणि मोबाइल OTP द्वारे नोंदणी करा। फळबागेची नोंद (प्रकार, क्षेत्रफळ) भरा, आणि जीओ-टॅगिंग केलेला फोटो (मोबाइल अॅपद्वारे) अपलोड करा। बिगर कर्जदार शेतकऱ्यांसाठी सातबारा उतारा, आधार, स्वयंघोषणापत्र, फोटो आणि विमा हप्ता (जर लागू असेल तर) जोडा। सबमिट केल्यानंतर अर्ज क्रमांक मिळेल; स्टेटस ‘ट्रॅक अर्ज’ मध्ये तपासा। ऑफलाइनसाठी तालुका कृषी कार्यालयात अर्ज सादर करा। ताज्या अपडेटनुसार, अर्ज अंतिम तारीख ३१ ऑक्टोबर असून, ९०% अर्ज ३० दिवसांत प्रक्रिया होतात। हेल्पलाइन १८००-२३३-३४४० वर संपर्क साधा।
फायदे आणि महत्त्व: फायदे: हवामान धोक्यांपासून संरक्षण, त्वरित भरपाई (३०% नुकसानावर ५०,००० रुपये), आणि उत्पादन वाढ (२०% ने)। ताज्या बातम्यांनुसार, २०२५ मध्ये योजना विस्तारित होऊन द्राक्ष आणि आंब्यासाठी अतिरिक्त १०% कव्हरेज जाहीर झाले आहे। ही योजना फळ उत्पादक विमा (Fruit Farmers Insurance) चा आधार आहे। शेतकरी बांधवांनी लवकर सहभागी होऊन फायदा घ्या; अधिक माहितीसाठी PMFBY पोर्टल पहा।