३ मे २०२५ रोजी नवी दिल्ली येथे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अंगोलाचे राष्ट्राध्यक्ष जोआओ मॅन्युएल गोंसाल्व्हेस लोरेन्को यांच्यासोबत हैदराबाद हाऊस येथे ऐतिहासिक भेट घेतली. ही भेट भारत-अंगोला द्विपक्षीय संबंध आणि भारत-आफ्रिका सहकार्य यांना नवीन उंचीवर नेणारी ठरली. भारत आणि अंगोला यांच्यातील ४० वर्षांचा राजनैतिक इतिहास साजरा करताना, या भेटीने दोन्ही देशांमधील आर्थिक, संरक्षण, कृषी, आणि सांस्कृतिक सहकार्याला नवीन गती दिली. हा लेख प्रमाणित माहिती आणि अधिकृत स्रोत यांवर आधारित आहे, (Bharat-Angola new aggrements?2025)
भारत-अंगोला संबंधांचा ऐतिहासिक प्रवास
भारत आणि अंगोला यांच्यात १९८५ मध्ये औपचारिक राजनैतिक संबंध प्रस्थापित झाले. यंदा दोन्ही देश या मैत्रीचा ४० वा वर्धापनदिन साजरा करत आहेत. राष्ट्राध्यक्ष लोरेन्को यांची ही भारत भेट १९८६ नंतरची पहिली उच्चस्तरीय भेट आहे, ज्यामुळे ती विशेष महत्त्वाची ठरते. यापूर्वी, पंतप्रधान मोदी आणि लोरेन्को यांनी २०१८ मध्ये BRICS परिषदेत जोहान्सबर्ग येथे भेट घेतली होती, जिथे द्विपक्षीय सहकार्य वाढवण्याचा संकल्प व्यक्त झाला होता.
या भेटीच्या प्रारंभी, राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मु यांनी राष्ट्रपती भवन येथे लोरेन्को यांचे औपचारिक स्वागत केले. यावेळी २१ तोफांची सलामी आणि गार्ड ऑफ ऑनर देण्यात आले. यानंतर, लोरेन्को यांनी राजघाट येथे महात्मा गांधी यांना श्रद्धांजली अर्पण केली, ज्यामुळे भारताच्या सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक वारशाबद्दल त्यांचा आदर दिसून आला.
द्विपक्षीय चर्चेचे केंद्रबिंदू: सहकार्य आणि करार
हैदराबाद हाऊस येथे झालेल्या प्रतिनिधिमंडळ स्तरावरील चर्चेत पंतप्रधान मोदी आणि राष्ट्राध्यक्ष लोरेन्को यांनी आर्थिक सहकार्य, संरक्षण, कृषी, पारंपरिक औषध, आणि सांस्कृतिक देवाणघेवाण यावर सविस्तर चर्चा केली. परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी या भेटीला भारत-आफ्रिका संबंध मजबूत करण्यासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा मानले.
महत्त्वपूर्ण करार आणि घोषणा
या भेटीदरम्यान अनेक द्विपक्षीय करार (MoUs) वर स्वाक्षऱ्या झाल्या, ज्यामुळे दोन्ही देशांमधील सहकार्याला बळकटी मिळाली. यामध्ये खालील क्षेत्रांचा समावेश आहे:
- पारंपरिक औषध: भारताच्या आयुष मंत्रालय आणि अंगोलाच्या आरोग्य मंत्रालय यांच्यात पारंपरिक औषधांच्या संशोधन आणि विकासासाठी सहकार्य.
- कृषी आणि शेती तंत्रज्ञान: शेती उत्पादकता वाढवण्यासाठी तंत्रज्ञान हस्तांतरण आणि संशोधन यावर भर.
- सांस्कृतिक सहकार्य: दोन्ही देशांमधील सांस्कृतिक कार्यक्रम, कला प्रदर्शन, आणि शैक्षणिक देवाणघेवाण यांना प्रोत्साहन.
- संरक्षण सहकार्य: पंतप्रधान मोदी यांनी अंगोलाच्या सशस्त्र दलांच्या आधुनिकीकरणासाठी २०० मिलियन डॉलरच्या संरक्षण कर्ज सुविधेची घोषणा केली. याशिवाय, संरक्षण उपकरणांचे दुरुस्ती, प्रशिक्षण, आणि पुरवठा यावरही करार झाले.
आर्थिक आणि व्यापारी संबंध
२०२३-२४ मध्ये भारत-अंगोला व्यापार ४.१९२ अब्ज डॉलर इतका होता, ज्यामध्ये कच्चे तेल, रासायनिक उत्पादने, आणि कृषी उत्पादने यांचा समावेश आहे. या भेटीमुळे व्यापारी संबंध आणखी मजबूत होण्याची अपेक्षा आहे. ४ मे २०२५ रोजी लोरेन्को नवी दिल्लीत भारत-अंगोला व्यापार आणि गुंतवणूक परिषदेत सहभागी होणार आहेत, जिथे नवीन गुंतवणूक संधी आणि वाणिज्य करार यावर चर्चा होईल.
संरक्षण आणि दहशतवादविरोधी लढा: एक सामायिक दृष्टिकोन
पंतप्रधान मोदी यांनी दहशतवाद हा जागतिक शांततेसाठी सर्वात मोठा धोका असल्याचे ठामपणे सांगितले. पहलगाम हत्याकांड (२२ एप्रिल २०२५), ज्यामध्ये २६ लोकांचा मृत्यू झाला, याचा उल्लेख करत त्यांनी सीमापार दहशतवादाविरोधात ठोस कारवाईची गरज व्यक्त केली. राष्ट्राध्यक्ष लोरेन्को यांनी या लढ्यात भारताला पूर्ण पाठिंबा दर्शवला आणि दहशतवादविरोधी सहकार्य वाढवण्याचे आश्वासन दिले.
संरक्षण क्षेत्रात, भारताने अंगोलाच्या सशस्त्र दलांना प्रशिक्षण, आधुनिक उपकरणे, आणि तांत्रिक सहाय्य देण्याची तयारी दर्शवली आहे. यामुळे आफ्रिकन युनियन च्या २०२५ च्या अध्यक्षपदासाठी अंगोला ची तयारी अधिक मजबूत होईल. भारताने यापूर्वीही आफ्रिकन देशांना संरक्षण प्रशिक्षण आणि सुरक्षा सहाय्य प्रदान केले आहे, आणि ही भेट त्या दिशेने एक पाऊल पुढे आहे.
आफ्रिकन युनियन आणि भारताची वैश्विक भूमिका
अंगोला सध्या आफ्रिकन युनियन चे अध्यक्षपद भूषवत आहे, ज्यामुळे या भेटीला आंतरराष्ट्रीय महत्त्व प्राप्त झाले आहे. पंतप्र त्रप्रधान मोदी यांनी G20 परिषदेत आफ्रिकन युनियन ला स्थायी सदस्यत्व देण्यासाठी भारताच्या पाठिंब्याचा पुनरुच्चार केला. भारत-आफ्रिका संबंध मजबूत करण्यासाठी भारताने आफ्रिकन देशांसोबत अनेक उपक्रम राबवले आहेत, ज्यामध्ये आयटी प्रशिक्षण, शैक्षणिक स्कॉलरशिप, आणि आर्थिक सहाय्य यांचा समावेश आहे.
लोरेन्को यांनी भारताच्या वैश्विक दक्षिण नेतृत्व चे कौतुक केले आणि आफ्रिकन युनियन च्या माध्यमातून भारत-अंगोला सहकार्य वाढवण्याची इच्छा व्यक्त केली. ही भेट भारताच्या आंतरराष्ट्रीय कूटनीती आणि आफ्रिकन देशांसोबत मैत्री यांना बळकटी देणारी आहे.
निष्कर्ष: एक नवीन सुरुवात
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि राष्ट्राध्यक्ष जोआओ लोरेन्को यांच्या भेटीने भारत-अंगोला संबंध आणि भारत-आफ्रिका मैत्री यांना एक नवीन दिशा मिळाली आहे. संरक्षण, कृषी, व्यापार, आणि सांस्कृतिक सहकार्य यांमधील करारांनी दोन्ही देशांमधील बंध अधिक दृढ झाले आहेत. अंगोलाच्या भारत भेटीने केवळ द्विपक्षीय संबंध मजबूत केले नाहीत, तर वैश्विक दक्षिण मधील भारताच्या नेतृत्वाला अधोरेखित केले आहे. ही भेट इतिहासात एक नवीन पान जोडणारी आहे, जी येत्या काळात परस्पर लाभदायक ठरेल.
स्रोत: भारत सरकारचे परराष्ट्र मंत्रालय (MEA), प्रसार भारती, आणि विश्वसनीय वृत्तसंस्था (ANI, PTI) यांच्या अधिकृत निवेदनांवर आधारित.
