ration-card-status-check-2025;महाराष्ट्रातील गरजू कुटुंबांसाठी चालू असलेल्या रेशन कार्ड योजनेच्या (Ration Card Maharashtra 2025) पारदर्शकतेसाठी राज्य सरकारने ‘रेशन कार्ड शुद्धीकरण मोहीम’ सुरू केली असून, १० ऑक्टोबर २०२५ रोजी अन्न व नागरी पुरवठा विभागाने अपात्र, बनावट आणि निष्क्रिय रेशन कार्डांची यादी जाहीर केली आहे. या मोहिमेत ५ लाखांहून अधिक कार्डे रद्द करण्यात आली असून, दुहेरी कार्डे, चुकीची माहिती किंवा अनेक वर्षे धान्य न घेणाऱ्यांना लक्ष्य करण्यात आले आहे विभागाच्या अधिकृत घोषणेनुसार, ही मोहीम आधार-लिंक्ड वेरिफिकेशन (Aadhaar Linked Ration Card) वर आधारित असून, खऱ्या गरजूंसाठी (Eligible Ration Beneficiaries) अन्नधान्य वाटप सुनिश्चित करेल. महाराष्ट्रात ५ कोटी रेशन कार्डधारक असून, १०% कार्डे शुद्धीकरणासाठी रद्द झाली आहेत, ज्यामुळे भ्रष्टाचार रोखला जाईल आणि योजनेचा लाभ योग्य व्यक्तींना मिळेल.
रेशन कार्ड शुद्धीकरण मोहीम ही अन्नसुरक्षेच्या (Food Security Act Maharashtra) दृष्टीने महत्वाची आहे, जी २०१३ च्या अन्न सुरक्षा कायद्याच्या अंमलबजावणीसाठी सुरू झाली. अपात्र कार्डे रद्द करण्याचे प्रमुख कारणे अशी आहेत: एकाच कुटुंबातून दोन किंवा अधिक कार्डे असणे (Duplicate Ration Cards), चुकीची माहिती देऊन कार्ड मिळवणे (Fake Ration Card Application), किंवा १२ महिन्यांपेक्षा जास्त धान्य न घेणे (Inactive Ration Cards). आर्थिक स्थिती सुधारलेल्या कुटुंबांना (Income Based Exclusion) कार्डे रद्द केली जातील, ज्यामुळे २ कोटी गरजू कुटुंबांना प्राधान्य मिळेल. विभागाने स्पष्ट केले की, ही प्रक्रिया आधार, PAN आणि इतर सरकारी डेटाबेसशी जोडली असून, चुकीने रद्द झालेल्या कार्डधारकांना SMS किंवा ईमेलद्वारे सूचना मिळेल. महाराष्ट्रात, मुंबई, पुणे आणि नागपूरसारख्या शहरांत १ लाख कार्डे रद्द झाली असून, ग्रामीण भागात ४ लाखांहून अधिक प्रकरणे आहेत.
स्टेटस तपासण्याची प्रक्रिया घरबसल्या सोपी आहे. प्रथम, mahafood.gov.in या अधिकृत पोर्टलवर जा आणि ‘Ration Card Status Check’ सेक्शनमध्ये आधार नंबर किंवा रेशन कार्ड नंबर एंटर करा. कॅप्चा कोड भरा आणि ‘Submit’ दाबा – स्क्रीनवर ‘Active’, ‘Inactive’ किंवा ‘Canceled’ दिसेल. जर ‘Canceled’ असेल तर, कारण (Reason for Cancellation) आणि आव्हान दाखल करण्याची मुदत (Appeal Period 30 Days) दिसेल. वैकल्पिकरित्या, तलाठी किंवा जिल्हा पुरवठा कार्यालयात भेट द्या किंवा हेल्पलाइन १९६७ वर कॉल करा. पुन्हा अर्ज करण्यासाठी: आधार कार्ड, PAN कार्ड, रेशन कार्ड फॉर्म, उत्पन्न प्रमाणपत्र (Income Certificate Below 2 Lakh) आणि कुटुंब सदस्यांची माहिती अपलोड करा. नवीन कार्ड १५-३० दिवसांत मिळेल, आणि धान्य वाटप तात्काळ सुरू होईल.
नवीनतम अपडेटनुसार, १० ऑक्टोबरला विभागाने ५ लाख कार्डे रद्द केल्याची यादी जाहीर केली असून, १५% कार्डे चुकीची माहितीमुळे रद्द झाली आहेत. ही मोहीम अन्नसुरक्षा कायद्याच्या कलम ३ नुसार राबवली जात असून, २०२५-२६ साठी १०,००० कोटींचा निधी वाटप होईल. फायदे: भ्रष्टाचार रोखणे (Ration Card Corruption Prevention), गरजूंना प्राधान्य (Priority to Needy Families) आणि पारदर्शकता (Transparent Ration Distribution). नागरिकांनो, स्टेटस तपासा आणि चुकीने रद्द झाल्यास आव्हान दाखल करा. ही मोहीम रेशन प्रणालीला स्वच्छ करेल आणि खऱ्या गरजूंसाठी न्याय देईल.