परिचय (Introduction) 

आज आपण एका महत्त्वाच्या सरकारी उपक्रमाविषयी बोलणार आहोत हा उपक्रम आहे पंतप्रधान इंटर्नशिप योजना दोन 2025 ही योजना. भारत सरकारने तरुणांना व्यावसायिक कौशल्य विकसित करण्यासाठी आणि त्यांच्या करिअरला गती देण्यासाठी सुरू केली आहे .वाढत्या तंत्रज्ञानाच्या या युगात नोकऱ्या ही अधिक प्रगत तंत्रज्ञानाचे माध्यम बनत आहे दहावी उत्तीर्ण झाल्यानंतर काही विद्यार्थी उच्च शिक्षणासाठी जातात मात्र काही विद्यार्थी कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती चांगली  नसल्यामुळे नोकरीच्या शोधात असतात पण समस्या तेव्हा निर्माण होतात जेव्हा तंत्रज्ञानाच्या या युगात दहावी उत्तीर्ण तरुणांकडे चांगले कौशल्य नसल्यामुळे त्यांना चांगला रोजगार मिळत नाही.

 ही समस्या समजून घेऊन मोदी सरकारने पंतप्रधान इंटर्नशिप योजना पीएम इंटर्नशिप स्कीम 2025 सुरू केली आहे या योजनेत दहावी उत्तीर्ण किंवा त्याहून पुढील इयत्ता उत्तीर्ण झालेल्या तरुणांना त्यांच्या आवडीनुसार काम करण्याची सरकार आणि नामांकित कंपन्यांकडून प्रशिक्षण दिले जाते आणि त्यांना आर्थिक मदतही केली जाते .पंतप्रधान इंटर्नशिप योजनेचा मुख्य उद्देश्य देशात तरुणांना त्यांच्या शिक्षण आणि कौशल्याच्या आधारे प्रत्यक्ष कामाचा अनुभव प्रदान करणे हा आहे.

 हे तरुण ऑइल गॅस अँड एनर्जी ,बँकिंग अँड फायनान्शियल सर्विसेस, ट्रॅव्हल अँड हॉस्पिटॅलिटी ऑटोमोटिव्ह ,मेटल्स अँड मायनिंग, मॅन्युफॅक्चरिंग अँड इंडस्ट्रीयल फास्ट मुविंग कंजूमर गुड्स, म्हणजेच एफ एम सीजी यांसारख्या औद्योगिक क्षेत्रांमध्ये कोणताही अनुभव नसताना काम करू शकणार आहे ही योजना तरुणांना व्यावसायिक प्रशिक्षण कामाच्या ठिकाणाची समज आणि विविध क्षेत्र क्षेत्रात रोजगारासाठी तयार करण्याची संधी देते विद्यार्थी आणि तरुणांना व्यवहारिक ज्ञान आणि अनुभव देऊन त्यांची कौशल्य वाढवणे त्यांना स्वावलंबी बनवणे आणि रोजगाराच्या चांगल्या संधी उपलब्ध करून देणे हा यामागील उद्देश्य आहे.

प्रधानमंत्री इंटर्नशिप योजनेची संक्षिप्त माहिती

प्रधानमंत्री इंटर्नशिप योजना ही कॉर्पोरेट व्यवसाय मंत्रालय (Ministry of Corporate Affairs) द्वारे संचालित आहे. ही योजना तरुणांना उद्योग क्षेत्रातील व्यावहारिक अनुभव आणि कौशल्य विकासाच्या संधी प्रदान करते. यामुळे तरुणांना शैक्षणिक ज्ञान आणि उद्योग आवश्यकता यांच्यातील अंतर कमी करण्यास मदत होते. योजनेच्या पायलट टप्प्यात 2024-25 या आर्थिक वर्षात 1.25 लाख इंटर्नशिप संधी उपलब्ध करून दिल्या जातील. या योजनेत Maruti Suzuki, L&T, HDFC Bank, Mahindra, आणि Reliance Industries यांसारख्या आघाडीच्या कंपन्या सहभागी आहेत.

योजनेचा उद्देश

PM Internship Scheme चा मुख्य उद्देश खालीलप्रमाणे आहे:

1. तरुणांची रोजगारक्षमता वाढवणे: तरुणांना उद्योग क्षेत्रातील व्यावहारिक अनुभव देऊन त्यांची रोजगारक्षमता वाढवणे.
2. कौशल्य विकास: IT, बँकिंग, ऑटोमोटिव्ह, हॉस्पिटॅलिटी, आणि मॅन्युफॅक्चरिंग यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये कौशल्य विकसित करणे.
3. सामाजिक समावेशकता: SC, ST, OBC, आणि दिव्यांग उमेदवारांना प्राधान्य देऊन सामाजिक आणि आर्थिकदृष्ट्या मागासवर्गीयांना संधी प्रदान करणे.
4. उद्योग आणि शिक्षण यांच्यातील अंतर कमी करणे: शैक्षणिक ज्ञान आणि उद्योगाच्या गरजा यांच्यातील तफावत कमी करणे.

प्रधानमंत्री इंटर्नशिप योजनेचे लाभ

या योजनेचे अनेक लाभ खालीलप्रमाणे आहेत:

1. आर्थिक सहाय्य:
   • प्रत्येक इंटर्नला मासिक 5,000 रुपये स्टायपेंड मिळेल. यापैकी 4,500 रुपये सरकारकडून आणि 500 रुपये कंपनीच्या CSR फंडातून दिले जातील.
   • 6,000 रुपये चे एकवेळचे अनुदान इंटर्नशिपच्या सुरुवातीला Direct Benefit Transfer (DBT) द्वारे दिले जाईल.
2. विमा संरक्षण:
   • इंटर्न्सना प्रधानमंत्री जीवन ज्योती विमा योजना आणि प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना अंतर्गत विमा संरक्षण मिळेल. याचा प्रीमियम सरकारकडून भरला जाईल.
   • काही कंपन्या अतिरिक्त अपघात विमा देखील प्रदान करू शकतात.
3. उद्योग अनुभव:
   • टॉप 500 कंपन्यांमध्ये 12 महिन्यांचा व्यावहारिक अनुभव मिळेल, ज्यामुळे करिअर संधी वाढतील.
   • इंटर्न्सना प्रमाणपत्र मिळेल, जे त्यांच्या रेझ्युमेला मूल्य प्रदान करेल.
4. कौशल्य विकास:
   • तांत्रिक आणि सॉफ्ट स्किल्स यांचा विकास होईल, ज्यामुळे रोजगारक्षमता वाढेल.
5. नेटवर्किंग:
   • उद्योगातील आघाडीच्या व्यावसायिकांसोबत नेटवर्किंगची संधी मिळेल.

इंटर्नशिपचा कालावधी

प्रधानमंत्री इंटर्नशिप योजना अंतर्गत इंटर्नशिपचा कालावधी 12 महिने आहे. यामध्ये 6 महिन्यांचे हँड्स-ऑन प्रशिक्षण समाविष्ट आहे. हा कालावधी तरुणांना उद्योग क्षेत्रातील वास्तविक अनुभव मिळवण्यासाठी आणि कौशल्य विकसित करण्यासाठी पुरेसा आहे.

पात्रता निकष

PM Internship Scheme 2025 साठी पात्रता निकष खालीलप्रमाणे आहेत:

1. वय मर्यादा:
   • उमेदवारांचे वय 21 ते 24 वर्षे (1 डिसेंबर 2024 पर्यंत) असावे.
2. राष्ट्रीयत्व:
   • उमेदवार भारतीय नागरिक असावा.
3. शैक्षणिक पात्रता:
   • हायस्कूल किंवा उच्च माध्यमिक शाळा उत्तीर्ण.
   • ITI प्रमाणपत्र, पॉलिटेक्निक डिप्लोमा, किंवा BA, B.Sc, B.Com, BCA, BBA, B.Pharma यांसारख्या पदव्या.
   • ऑनलाइन किंवा डिस्टन्स लर्निंग प्रोग्राममध्ये नोंदणीकृत उमेदवार पात्र आहेत.
4. कौटुंबिक उत्पन्न:
   • कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 8 लाख रुपयांपेक्षा जास्त नसावे.
5. अपात्र उमेदवार:
   • IIT, IIM, National Law Universities, IISER, NID, IIIT यांसारख्या संस्थांमधून पदवीधर.
   • CA, CMA, CS, MBBS, BDS, MBA, PhD, किंवा कोणतीही मास्टर्स डिग्री धारक.
   • पूर्णवेळ नोकरीत असलेले किंवा पूर्णवेळ शिक्षण घेत असलेले उमेदवार.
   • कुटुंबातील सदस्य सरकारी नोकरीत असल्यास.
   • NATS किंवा NAPS अंतर्गत प्रशिक्षण पूर्ण केलेले उमेदवार.
   • केंद्र किंवा राज्य सरकारच्या इतर कौशल्य विकास योजनेत सहभागी असलेले उमेदवार.

अर्ज प्रक्रिया

PM Internship Scheme 2025 साठी अर्ज प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाइन आहे आणि ती विनामूल्य आहे. खालील पायऱ्या फॉलो करा:

1. अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या:
   • pminternship.mca.gov.in वर जा.
2. नोंदणी:
   • होमपेजवर ‘Youth Registration’ बटणावर क्लिक करा.
   • तुमचा मोबाइल नंबर टाका आणि OTP द्वारे सत्यापन करा.
3. प्रोफाइल तयार करा:
   • वैयक्तिक आणि शैक्षणिक माहिती भरा.
   • आधार क्रमांक वापरून eKYC सत्यापन पूर्ण करा.
   • आवश्यक कागदपत्रे (उदा., आधार कार्ड, शैक्षणिक प्रमाणपत्रे) अपलोड करा.
4. इंटर्नशिप निवडा:
   • उपलब्ध इंटर्नशिप संधी ब्राउझ करा आणि तुमच्या पसंतीनुसार (सेक्टर, स्थान, भूमिका) 5 इंटर्नशिपसाठी अर्ज करा.
5. अर्ज सबमिट करा:
   • अर्ज सबमिट केल्यानंतर, पोर्टलद्वारे रेझ्युमे स्वयंचलितपणे तयार होईल.
   • अर्जाची स्थिती रिअल-टाइम ट्रॅक करा.

महत्त्वाची तारीख:

• अर्जाची अंतिम तारीख: 15 एप्रिल 2025
• इंटर्नशिप सुरू होण्याची तारीख: 2 डिसेंबर 2024 पासून (पहिला बॅच)

अधिकृत वेबसाइट आणि संपर्क तपशील

• अधिकृत वेबसाइट: pminternship.mca.gov.in
• हेल्पलाइन नंबर: 1800 11 6090
• ईमेल: pminternship@mca.gov.in

PMIS मोबाइल अॅप:

• योजनेचे मोबाइल अॅप Google Play Store आणि App Store वर उपलब्ध आहे.
• यामध्ये आधार-आधारित नोंदणी, रिअल-टाइम अलर्ट, आणि वापरकर्ता-अनुकूल इंटरफेस आहे.

इतर महत्त्वाचे तथ्य

1. पारदर्शक निवड प्रक्रिया:
   • उमेदवारांची निवड स्वयंचलित प्रक्रियेद्वारे केली जाते, ज्यामुळे पक्षपात कमी होतो.
   • SC, ST, OBC, आणि दिव्यांग उमेदवारांना प्राधान्य दिले जाते.
2. उद्योगांचा सहभाग:
   • Adani, Coca-Cola, PepsiCo, Wipro, Samsung, आणि Hindustan Unilever यांसारख्या कंपन्या योजनेत सहभागी आहेत.
   • कंपन्या त्यांच्या CSR फंडातून इंटर्नशिपला समर्थन देतात.
3. रोजगाराची हमी नाही:
   • ही योजना रोजगाराची हमी देत नाही, परंतु व्यावहारिक अनुभव आणि कौशल्यामुळे करिअर संधी वाढतात.
4. भारतभर उपलब्धता:
   • इंटर्नशिप 730 जिल्ह्यांमध्ये उपलब्ध आहेत, ज्यामुळे ग्रामीण आणि शहरी तरुणांना संधी मिळते.
5. बजेट:
   • 2024-25 साठी 800 कोटी रुपये चे बजेट योजनेसाठी जाहीर झाले आहे.

प्रधानमंत्री इंटर्नशिप योजना 2025 ही भारतातील तरुणांसाठी एक क्रांतिकारी पाऊल आहे. ही योजना कौशल्य विकास, उद्योग अनुभव, आणि आर्थिक सहाय्य यांच्या माध्यमातून तरुणांना आत्मनिर्भर बनवण्याचे उद्दिष्ट ठेवते. जर टॉप 500 कंपन्यांमध्ये 12 महिन्यांचा अनुभव, मासिक स्टायपेंड, आणि विमा संरक्षण यामुळे ही योजना तरुणांच्या करिअरला नवीन दिशा देईल. जर तुम्ही 21-24 वयोगटातील असाल आणि कौशल्य विकास आणि करिअर वाढ यासाठी उत्सुक असाल, तर आजच pminternship.mca.gov.in वर नोंदणी करा आणि तुमच्या स्वप्नांच्या करिअरला सुरुवात करा!

प्राइम मिनिस्टर इंटर्नशिप स्कीम 2025 ही देशातील 21  ते 24  वयोगटातील तरुणांना कौशल्य वाढवण्यासाठी 24 विविध क्षेत्रातील उच्च कंपनीमध्ये  इंटर्नशिप उपलब्ध देण्यासाठी सुरू केलेली योजना आहे या योजनेत महिन्याला पाच हजार रुपये मानधन स्वरूपात दिली जाईल. देशात कौशल्याधारित रोजगार वाढ करण्यासाठी केंद्र शासनाचा हा एक पायलट प्रोजेक्ट आहे.