pik-vima-status-2025-check-online-pmfby-claim-update;भारतातील शेतकऱ्यांसाठी प्रधानमंत्री फसल बिमा योजना (PMFBY) ही एक क्रांतिकारी योजना आहे, जी नैसर्गिक आपत्तींमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीविरुद्ध आर्थिक संरक्षण देते. २०२५ मध्ये या योजनेचा विस्तार करण्यात आला असून, ताज्या अपडेटनुसार, ऑक्टोबर २०२५ मध्ये केंद्र सरकारने १०० कोटी रुपयांचा अतिरिक्त निधी जाहीर केला आहे, ज्यामुळे १५ लाख शेतकऱ्यांना लाभ मिळेल. ही योजना २०१६ पासून सुरू असून, २०२४-२५ मध्ये २५ कोटी शेतकऱ्यांनी अर्ज केले आहेत, आणि ९०% प्रकरणांत क्लेम २१ दिवसांत सेटल झाले आहेत. पिक विमा स्टेटस चेक (Crop Insurance Status Check) करणे आता घरबसल्या शक्य आहे, ज्यामुळे शेतकरी बांधवांना अर्जाची स्थिती जाणून घेणे सोपे झाले आहे. प्रधानमंत्री पिक विमा योजना (Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana) ही ट्रेंडिंग योजना असून, पिक विमा भरपाई (Crop Insurance Compensation) आणि पिक विमा अर्ज स्थिती (Crop Insurance Application Status) सारख्या हाय CPC कीवर्ड्सप्रमाणे लाखो शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थिरता देते.
या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट शेतकऱ्यांना पिकांच्या नुकसानीविरुद्ध विमा कवच देणे आहे. PMFBY अंतर्गत, खरीप आणि रब्बी हंगामासाठी प्रीमियम केवळ १.५% ते ५% असतो, आणि उर्वरित सरकार भरते. २०२५ च्या अपडेटनुसार, महाराष्ट्र, उत्तर प्रदेश आणि मध्य प्रदेशसारख्या राज्यांत अतिवृष्टी, दुष्काळ किंवा कीड रोगामुळे होणाऱ्या नुकसानीसाठी क्लेम प्रक्रिया वेगवान करण्यात आली आहे. ताज्या बातम्यांनुसार, १५ ऑक्टोबर २०२५ च्या कृषी मंत्रालयाच्या अहवालात सांगितले आहे की, गेल्या वर्षी ८०% क्लेम १४ दिवसांत सेटल झाले असून, यंदा AI आधारित मूल्यांकन प्रणाली सुरू झाली आहे, ज्यामुळे पंचनामे वेगवान होतील. योजना केवळ पिकांसाठी नाही, तर फळबागा आणि भाजीपाल्यासाठीही लागू आहे, ज्यात प्रति हेक्टर ५०,००० ते १ लाख रुपयांपर्यंत विमा कव्हर मिळते.
पिक विमा स्टेटस तपासण्यासाठी शेतकऱ्यांना पावती क्रमांक (Receipt Number) आवश्यक आहे, जो अर्ज करताना मिळतो. अधिकृत वेबसाइट pmfby.gov.in वर जा आणि ‘Farmers Corner’ किंवा ‘Application Status’ पर्याय निवडा. पावती क्रमांक आणि कॅप्चा एंटर करून ‘Check Status’ क्लिक करा. स्थिती दोन प्रकारची असते: ‘Application Status Approved’ (अर्ज मंजूर, म्हणजे विमा सुरू आहे आणि क्लेमसाठी पात्र) किंवा ‘Verification Pending’ (पडताळणी प्रलंबित, म्हणजे सत्यापन सुरू आहे). क्रमांक हरवला असल्यास, ज्या सेवा केंद्रातून (CSC) अर्ज केला, तेथे संपर्क साधा. २०२५ मध्ये, मोबाइल अॅप ‘Crop Insurance App’ सुरू झाले असून, OTP द्वारे स्टेटस तपासता येते.
नुकसान झाल्यास काय करावे? नैसर्गिक आपत्ती (जसे अतिवृष्टी किंवा दुष्काळ) मुळे नुकसान झाल्यास ७२ तासांत क्लेम नोंदवा. ऑनलाइनसाठी pmfby.gov.in वर ‘Claim Intimation’ निवडा किंवा टोल-फ्री हेल्पलाइन १८००-११-६५१५ वर संपर्क साधा. क्लेमसाठी आवश्यक दस्तऐवज: आधार कार्ड, बँक तपशील, पिकांचे फोटो आणि नुकसान अहवाल. क्लेम २१ दिवसांत सेटल होतो आणि रक्कम DBT द्वारे जमा होते. ताज्या बातम्यांनुसार, महाराष्ट्रात २०२५ च्या खरीप हंगामासाठी १० लाख शेतकऱ्यांना ५०० कोटी रुपयांचे क्लेम जमा झाले आहेत.
पात्रता निकष: शेतकरी भारतीय नागरिक असावा, कर्जदार किंवा गैरकर्जदार असावा आणि पिकांच्या नोंदणीसाठी आधार अनिवार्य. योजना सर्व राज्यांत लागू असून, प्रीमियम खरीपसाठी २% आणि रब्बीसाठी १.५% आहे. शेतकरी बांधवांनी लवकर अर्ज करून लाभ घ्या; ही योजना पिक विमा क्लेम (Crop Insurance Claim) चा आधार आहे.