maharastra aajache hawaman updateमहाराष्ट्रात नोव्हेंबर २०२५ मध्ये थंडीची लाट सुरू झाली असून, विदर्भ, मराठवाडा आणि उत्तर महाराष्ट्रातील तापमान १० अंशांखाली गेले आहे. भारतीय हवामान विभागाने (IMD) ९ ते १२ नोव्हेंबरपर्यंत थंडी वाढण्याचा इशारा दिला आहे. यामुळे रब्बी पिके जसे गव्हू, हरभरा, ज्वारी, भाजीपाला आणि फळबागांना फ्रॉस्ट इजा (कडक थंडीमुळे पाने करपणे, फुले गळणे) होण्याचा धोका आहे. कृषी विद्यापीठे आणि विभागाच्या तज्ज्ञांनी त्वरित उपाय सुचवले आहेत, ज्यामुळे नुकसान ७० टक्क्यांपर्यंत कमी होऊ शकते.
थंडी लाटेचा पिकांवर परिणाम
कडक थंडी आणि दवामुळे पाने करपतात, फुले-काळे गळतात, उत्पादन २०-५० टक्के कमी होते. हरभरा, गव्हू, टोमॅटो, वांगी, मिरची, द्राक्षे, डाळिंब संवेदनशील आहेत. मराठवाड्यातील बीड, जालना, परभणी आणि विदर्भात नांदेड, अकोला जिल्ह्यांत धोका जास्त.
त्वरित संरक्षण उपाय (कृषी तज्ञ सल्ला)
वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ आणि डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार:
- हलके सिंचन: रात्री १० नंतर हलके पाणी द्या, जमीन ओली ठेवा – दव कमी होऊन थंडीचा प्रभाव २-३ अंश कमी.
- धूर करणे: शेतात सुकी पाने, काडीकचरा जाळून धूर करा, रात्री २ ते ५ वाजेपर्यंत – हवेचे तापमान वाढते.
- प्लास्टिक/पॉलिथिन कव्हर: भाजीपाला, रोपवाटिकेत कमी उंचीचे कव्हर लावा किंवा पॉलिहाऊस वापरा.
- खत व्यवस्थापन: थंडीपूर्वी युरिया, पोटॅश खत द्या – पिकांना ताकद मिळते. सल्फरयुक्त खत (१०-२० किलो/हेक्टर) फवारणी करा.
- फवारणी: बोरॉन, झिंक सल्फेट (०.५%) मिसळून फवारणी – फुले गळणे थांबते.
- फळबागांसाठी: द्राक्षे, संत्री बागेत विंड ब्रेक (झाडे लावा), ट्रंक पेंटिंग करा.
उपाय त्वरित करा, रात्री तापमान ५ अंशांखाली गेल्यास नुकसान जास्त. CROPSAP अॅपवर कीड-रोग सल्ला घ्या.
नवीनतम अपडेट आणि मदत
IMD नुसार १०-१२ नोव्हेंबर थंडी तीव्र, पण पाऊस नाही. नुकसान झाल्यास PMFBY विमा किंवा अतिवृष्टी नुकसान भरपाई योजना (krishi.maharashtra.gov.in) तपासा. हेल्पलाइन १८००-१२०-८०४०.
ही थंडी लाट तात्पुरती आहे, पण उपाय न केल्यास मोठे नुकसान. कृषी सहाय्यकांशी संपर्क साधा आणि krishi.maharashtra.gov.in वर दैनिक सल्ला पहा – पिके वाचवा, उत्पादन वाढवा!