7 मे 2025, नवी दिल्ली – भारतीय सैन्याने ऑपरेशन सिंदूर अंतर्गत मंगळवारी मध्यरात्री पाकिस्तान आणि पाकिस्तान व्यापलेल्या काश्मीर (PoK) मधील नऊ दहशतवादी तळांवर अचूक हवाई हल्ले करून मोठी कारवाई केली. ही कारवाई पहलगाम दहशतवादी हल्ल्याच्या बदला म्हणून करण्यात आली, ज्यामध्ये 22 एप्रिल 2025 रोजी 26 जणांचा मृत्यू झाला होता. भारतीय सैन्य, नौदल आणि हवाई दलाच्या संयुक्त प्रयत्नांनी ही सर्जिकल स्ट्राइक यशस्वीपणे पार पाडली, जी 1971 च्या युद्धानंतर प्रथमच तिन्ही सैन्यदलांनी एकत्रितपणे केलेली कारवाई ठरली.
ऑपरेशन सिंदूरची पार्श्वभूमी
पहलगाम येथील दहशतवादी हल्ला हा भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील तणाव वाढवणारा ठरला. या हल्ल्यात जैश-ए-मोहम्मद या दहशतवादी संघटनेने हिंदू पर्यटकांना लक्ष्य केले, ज्यामुळे भारत सरकारवर कठोर कारवाईचा दबाव वाढला. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सैन्याला “पूर्ण ऑपरेशनल स्वातंत्र्य” दिले होते, ज्यामुळे भारतीय सैन्याने रात्री 1:44 वाजता अचूक मिसाइल हल्ले केले. या हल्ल्यांमध्ये बहावलपूर, मुझफ्फराबाद आणि इतर PoK मधील दहशतवादी तळ उद्ध्वस्त करण्यात आले.
हल्ल्याची अंमलबजावणी आणि तांत्रिक बाबी
ऑपरेशन सिंदूर ही एक त्रि-सेवा कारवाई होती, ज्यामध्ये भारतीय हवाई दलाच्या लढाऊ विमानांनी, नौदलाच्या तांत्रिक सहाय्याने आणि सैन्याच्या गुप्तचर माहितीच्या आधारावर अचूक हल्ले केले. एएनआयच्या अहवालानुसार, राजस्थानमधील एका गुप्त ठिकाणाहून लढाऊ विमानांनी उड्डाण केले आणि पहाटे 1:44 वाजता हल्ले सुरू झाले. भारतीय सैन्याने सोशल मीडियावर एक व्हिडिओ शेअर केला, ज्यामध्ये शस्त्रे, दारूगोळा आणि टँक दाखवण्यात आले, ज्यावर “प्रहाराय सन्निहिताः, जयाय प्रशिक्षिताः” असे लिहिले होते, म्हणजेच “हल्ल्यासाठी तयार, विजयासाठी प्रशिक्षित”.
या हवाई हल्ल्यांद्वारे दहशतवादी पायाभूत सुविधा नष्ट करण्यात आल्या, परंतु पाकिस्तानी लष्करी ठिकाणांना लक्ष्य केले गेले नाही, असे प्रेस इन्फॉर्मेशन ब्युरो (PIB) ने स्पष्ट केले. यामुळे ही कारवाई “मर्यादित आणि केंद्रित” होती, असे भारताने म्हटले आहे.
पाकिस्तानची प्रतिक्रिया आणि प्रत्युत्तर
पाकिस्तानने या हल्ल्यांना “युद्धाची कृती” संबोधले आणि पाच भारतीय लढाऊ विमानांना पाडल्याचा दावा केला. तथापि, भारताने हे दावे फेटाळले असून, याबाबत कोणतेही ठोस पुरावे समोर आलेले नाहीत. पाकिस्तानी लष्कराने नियंत्रण रेषेवर (LoC) प्रत्युत्तरादाखल गोळीबार केला, ज्यामध्ये तीन भारतीय नागरिकांचा मृत्यू झाला आणि पाच जण जखमी झाले. पाकिस्तानने आपला हवाई मार्ग बंद केला आणि उत्तर भारतातील काही विमानसेवा स्थगित केल्या.
पाकिस्तानचे पंतप्रधान शहबाज शरीफ यांनी आंतरराष्ट्रीय समुदायाला हस्तक्षेप करण्याचे आवाहन केले आहे, तर भारताचे संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंह यांनी सैन्यप्रमुखांशी चर्चा करून पुढील रणनीती ठरवली.
ताज्या अपडेट्स आणि महत्त्वाची माहिती मिळवण्यासाठी या ग्रुपला जॉईन व्हा- इथे क्लिक करा
आंतरराष्ट्रीय प्रतिक्रिया
अमेरिका, युके, सौदी अरेबिया, संयुक्त अरब अमिराती आणि रशिया यांच्यासह अनेक देशांनी या तणावावर चिंता व्यक्त केली आहे. अमेरिकेचे परराष्ट्रमंत्री मार्को रुबियो यांनी दोन्ही देशांच्या नेत्यांशी संवाद साधून शांततेचा मार्ग स्वीकारण्याचे आवाहन केले. सौदी अरेबियाच्या परराष्ट्र मंत्रालयानेही तणाव कमी करण्याचे आवाहन केले. युरोपियन युनियननेही दोन्ही देशांना संयम राखण्यास सांगितले आहे.
ऑपरेशन सिंदूरचे परिणाम
ऑपरेशन सिंदूर हे 2019 च्या बालाकोट हवाई हल्ल्यांपेक्षा मोठ्या प्रमाणावर होते, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. यामुळे भारत-पाकिस्तान संबंध आणखी तणावपूर्ण झाले आहेत. नियंत्रण रेषेवर सतत गोळीबार सुरू असून, जम्मू, सांबा, कठुआ, राजौरी आणि पुंछ येथील शाळा आणि महाविद्यालये बंद ठेवण्यात आली आहेत.
भारतीय सैन्याने आपल्या कारवाईचे समर्थन करताना म्हटले आहे की, पहलगाम हल्ल्यामागे पाकिस्तान-प्रायोजित दहशतवादी गटांचा हात होता. पाकिस्तानने मात्र या हल्ल्यात सहभाग नसल्याचा दावा केला आहे.
ऑपरेशन सिंदूर आणि भविष्यातील शक्यता
ऑपरेशन सिंदूरमुळे भारत-पाकिस्तान यांच्यातील तणाव आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. न्यूक्लियर युद्धाची भीती व्यक्त केली जात असली तरी तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, दोन्ही देश आंतरराष्ट्रीय दबावामुळे संयम राखतील. पाकिस्तानने आपल्या फतह मालिका क्षेपणास्त्राची चाचणी घेतल्याने तणाव आणखी वाढला आहे.
भारतीय संरक्षण मंत्रालयाने आज सकाळी 10 वाजता (4:30 GMT) पत्रकार परिषद आयोजित केली आहे, ज्यामध्ये ऑपरेशन सिंदूरबाबत अधिक माहिती दिली जाण्याची शक्यता आहे.
ऑपरेशन सिंदूर ही भारताच्या दहशतवादविरोधी धोरणाची आणि सैन्य सामर्थ्याची झलक आहे. भारतीय सैन्याने आपल्या अचूक आणि नियोजित कारवाईने पाकिस्तान-प्रायोजित दहशतवादाला मोठा धक्का दिला आहे. तथापि, या कारवाईमुळे भारत-पाकिस्तान युद्धाची शक्यता वाढली असून, आंतरराष्ट्रीय समुदायाने यात मध्यस्थी करणे आवश्यक आहे. जय हिंद!
स्रोत: भारतीय संरक्षण मंत्रालय, PIB, ANI, आणि आंतरराष्ट्रीय वृत्तसंस्था