Lek Ladki Yojana 2025; मुलगी झाली तर सरकार देणार ₹1 लाख थेट खात्यात – ‘लेक लाडकी योजना’ची संपूर्ण माहिती वाचून थक्क व्हाल.

महाराष्ट्र शासनाने मुलींच्या सक्षमीकरणासाठी आणि शिक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी लेक लाडकी योजना (Lek Ladki Yojana 2025)सुरू केली आहे. ही योजना 1 एप्रिल 2023 पासून लागू करण्यात आली असून, मुलींच्या जन्मापासून ते 18 व्या वर्षापर्यंत आर्थिक सहाय्य प्रदान करते. या योजनेचा मुख्य उद्देश मुलींच्या शिक्षणाला चालना देणे, बालविवाह रोखणे, आणि मुलींच्या जन्मदरात वाढ करणे आहे. या ब्लॉगमध्ये आपण महाराष्ट्र शासनाची लेक लाडकी योजना बद्दल सविस्तर माहिती घेणार आहोत, ज्यामध्ये योजनेची वैशिष्ट्ये, पात्रता, लाभ, अर्ज प्रक्रिया आणि अधिकृत वेबसाइट यांचा समावेश आहे.

लेक लाडकी योजना म्हणजे काय?

लेक लाडकी योजना ही महाराष्ट्र शासनाची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे, जी मुलींच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी आर्थिक सहाय्य प्रदान करते. 2023-24 च्या अर्थसंकल्पात उपमुख्यमंत्री आणि अर्थमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी या योजनेची घोषणा केली होती. ही योजना माझी कन्या भाग्यश्री योजना ची सुधारित आवृत्ती आहे, जी 1 ऑगस्ट 2017 पासून सुरू होती, परंतु त्याला अपेक्षित प्रतिसाद मिळाला नाही. त्यामुळे 1 एप्रिल 2023 पासून लेक लाडकी योजना नव्या स्वरूपात लागू करण्यात आली.

या योजनेच्या माध्यमातून, आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कुटुंबातील मुलींना जन्मापासून ते 18 व्या वर्षापर्यंत एकूण 1,01,000 रुपये आर्थिक सहाय्य दिले जाते. हे सहाय्य पाच टप्प्यांमध्ये विभागले आहे, ज्यामुळे मुलींच्या शिक्षण आणि विकासाच्या प्रत्येक टप्प्यावर त्यांना आधार मिळतो. या योजनेचा मुख्य हेतू आहे मुलींच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन देणे, कुपोषण कमी करणे, आणि समाजातील मुलींबद्दलची नकारात्मक मानसिकता बदलणे.

योजना संबंधित ताज्या अपडेट्स आणि महत्त्वाची माहिती मिळवण्यासाठी या ग्रुपला जॉईन व्हा- इथे क्लिक करा

या योजनेसाठी कोणत्या मुली पात्र आहेत?

लेक लाडकी योजना ही विशेषतः आर्थिकदृष्ट्या मागासलेल्या कुटुंबातील मुलींसाठी आहे. योजनेच्या पात्रतेच्या अटी खालीलप्रमाणे आहेत:

• निवास: मुलीचे कुटुंब हे महाराष्ट्राचे कायमस्वरूपी रहिवासी असावे.
• रेशन कार्ड: कुटुंबाकडे पिवळे किंवा केशरी रेशन कार्ड असणे आवश्यक आहे.
• जन्मतारीख: 1 एप्रिल 2023 नंतर जन्मलेल्या मुली या योजनेसाठी पात्र आहेत.
• कुटुंबाची वार्षिक उत्पन्न मर्यादा: कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 1 लाख रुपये पेक्षा जास्त नसावे.
• कुटुंब नियोजन प्रमाणपत्र: जर कुटुंबात एक मुलगा आणि एक मुलगी असेल, तर मुलीला लाभ मिळेल. मात्र, दुसऱ्या मुलीच्या जन्मानंतर कुटुंब नियोजन प्रमाणपत्र सादर करणे बंधनकारक आहे.
• जुळ्या मुली: जर जुळ्या मुली जन्मल्या, तर दोन्ही मुलींना योजनेचा लाभ मिळेल.

लेक लाडकी योजनेचे प्रमुख लाभ आणि टप्पे

या योजनेअंतर्गत मुलींना खालीलप्रमाणे टप्प्याटप्प्याने आर्थिक सहाय्य दिले जाते:

टप्पा	रक्कम
मुलीच्या जन्मावेळी	5,000 रुपये
पहिल्या इयत्तेत प्रवेश	6,000 रुपये
सहाव्या इयत्तेत प्रवेश	7,000 रुपये
अकराव्या इयत्तेत प्रवेश	8,000 रुपये
18 व्या वर्षी	75,000 रुपये

एकूण रक्कम: 1,01,000 रुपये

योजनेचे प्रमुख लाभ:

1. शिक्षणाला प्रोत्साहन: मुलींच्या शिक्षणाच्या प्रत्येक टप्प्यावर आर्थिक सहाय्य मिळते, ज्यामुळे त्यांना शिक्षण पूर्ण करण्यास प्रोत्साहन मिळते.
2. बालविवाह रोखणे: 18 व्या वर्षी मिळणारी 75,000 रुपयांची मोठी रक्कम मुलींच्या उच्च शिक्षणासाठी किंवा इतर गरजांसाठी उपयोगी पडते, ज्यामुळे बालविवाह टाळले जातात.
3. जन्मदरात वाढ: मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन देऊन लिंग गुणोत्तर सुधारण्यास मदत होते.
4. कुपोषण कमी करणे: मुलींच्या पोषण आणि आरोग्यासाठी आर्थिक आधार मिळतो.
5. सामाजिक सक्षमीकरण: मुलींना आत्मनिर्भर बनवून समाजातील त्यांचे स्थान मजबूत करते.

लेक लाडकी योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे

योजनेसाठी अर्ज करताना खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:

• मुलीचे जन्म प्रमाणपत्र
• कुटुंबाचे पिवळे किंवा केशरी रेशन कार्ड (प्रत)
• माता-पित्याचे आधार कार्ड
• मुलीचे आधार कार्ड (पहिल्या हप्त्यासाठी ऐच्छिक)
• कुटुंबाचे उत्पन्न प्रमाणपत्र (तहसीलदार किंवा सक्षम प्राधिकरणाकडून, वार्षिक उत्पन्न 1 लाखापेक्षा कमी असल्याचे प्रमाणित करणारे)
• बँक खात्याचा तपशील (बँक पासबुकची प्रत)
• मुलीचा पासपोर्ट आकाराचा फोटो
• माता-पित्यांसोबत मुलीचा फोटो
• निवासाचा पुरावा (महाराष्ट्रातील कायमस्वरूपी रहिवास दर्शवणारा)
• कुटुंब नियोजन प्रमाणपत्र (दुसऱ्या मुलीच्या बाबतीत आवश्यक)
• मतदार यादीत नाव (18 व्या वर्षी अंतिम हप्त्यासाठी)

लेक लाडकी योजनेसाठी अर्ज कसा करावा?

सध्या लेक लाडकी योजना साठी ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया उपलब्ध नाही. अर्ज ऑफलाइन पद्धतीने करावा लागतो. खालीलप्रमाणे अर्ज प्रक्रिया आहे:

1. अर्जपत्र मिळवणे:
   • अर्जपत्र आंगनवाडी केंद्र, जिल्हा कार्यक्रम अधिकारी कार्यालय, जिल्हा परिषद, महिला व बाल विकास अधिकारी कार्यालय किंवा ग्रामीण आणि शहरी बाल विकास प्रकल्प कार्यालय येथून मोफत मिळवता येते.
2. अर्ज भरणे:
   • अर्जपत्र काळजीपूर्वक भरा आणि सर्व आवश्यक माहिती योग्यरित्या नोंदवा.
3. कागदपत्रे जोडणे:
   • वर नमूद केलेली सर्व कागदपत्रे अर्जासोबत जोडा.
4. अर्ज सादर करणे:
   • पूर्ण भरलेला अर्ज आणि कागदपत्रे आंगनवाडी पर्यवेक्षिका किंवा मुख्य सेविका यांच्याकडे जमा करा.
5. पडताळणी:
   • आंगनवाडी सेविका किंवा पर्यवेक्षिका अर्ज आणि कागदपत्रांची पडताळणी करतील. त्यानंतर अर्ज पुढील तपासणीसाठी जिल्हा कार्यक्रम अधिकारी किंवा जिल्हा परिषद कार्यालयाकडे पाठवला जाईल.
6. आर्थिक सहाय्य:
   • अर्ज मंजूर झाल्यानंतर, आर्थिक सहाय्य थेट मुलीच्या किंवा पालकांच्या बँक खात्यात DBT (Direct Benefit Transfer) द्वारे हस्तांतरित केले जाईल.

टीप: अर्जाची सद्यस्थिती तपासण्यासाठी नजीकच्या आंगनवाडी केंद्र किंवा आपले सरकार सेवा केंद्र येथे संपर्क साधता येईल.

स्थलांतर झाल्यास योजनेच्या लाभाबाबत काय?

महाराष्ट्रातच स्थलांतर (राज्यांतर्गत):

जर लाभार्थी मुलीचे कुटुंब महाराष्ट्रातील दुसऱ्या गावात, तालुक्यात किंवा जिल्ह्यात स्थलांतरित झाले, तर योजनेचा लाभ सुरू राहील. यासाठी खालील पावले उचलावी लागतील:

नवीन पत्त्याची नोंद: कुटुंबाने नवीन पत्त्याचा पुरावा (उदा., आधार कार्ड, रेशन कार्ड, निवास प्रमाणपत्र) स्थानिक आंगनवाडी केंद्र, जिल्हा परिषद किंवा महिला व बाल विकास विभागाच्या कार्यालयात अद्ययावत करावा.

अर्जाची पडताळणी: नवीन ठिकाणच्या आंगनवाडी सेविका किंवा संबंधित अधिकाऱ्यांकडे योजनेच्या लाभाची निरंतरता सुनिश्चित करण्यासाठी अर्जाची पडताळणी करावी लागेल.

बँक खात्याची माहिती: बँक खात्याचा तपशील बदलला असल्यास, तो अद्ययावत करावा. लाभ थेट बँक खात्यात DBT (Direct Benefit Transfer) द्वारे जमा होतो, त्यामुळे बँक खाते सक्रिय असणे आवश्यक आहे.

महाराष्ट्राबाहेर स्थलांतर (राज्याबाहेर):

लेक लाडकी योजना ही महाराष्ट्र शासनाची योजना असल्याने, लाभार्थी मुलीचे कुटुंब जर महाराष्ट्राबाहेर स्थलांतरित झाले, तर योजनेचा लाभ मिळणे कठीण होऊ शकते. योजनेच्या नियमांनुसार, लाभार्थी कुटुंब हे महाराष्ट्राचे कायमस्वरूपी रहिवासी असणे आवश्यक आहे.

अशा परिस्थितीत, कुटुंबाने महिला व बाल विकास विभाग किंवा नजीकच्या जिल्हा कार्यक्रम अधिकारी कार्यालयाशी संपर्क साधून योजनेच्या लाभाबाबत स्पष्टीकरण मिळवावे.

जर कुटुंब पुन्हा महाराष्ट्रात परतले, तर त्यांना योजनेचा लाभ पुन्हा सुरू करण्यासाठी पुनर्जनन प्रक्रिया करावी लागू शकते. यासाठी सर्व आवश्यक कागदपत्रे (जसे की, निवासाचा पुरावा, रेशन कार्ड, उत्पन्न प्रमाणपत्र) पुन्हा सादर करावी लागतील.

अधिकृत वेबसाइट आणि संपर्क तपशील

महाराष्ट्र शासनाने अद्याप लेक लाडकी योजना साठी स्वतंत्र अधिकृत वेबसाइट सुरू केलेली नाही. तथापि, योजनेच्या अद्ययावत माहितीसाठी खालील वेबसाइट्स तपासता येतील:

• महिला व बाल विकास विभाग, महाराष्ट्र: www.wcd.maharashtra.gov.in
• महाराष्ट्र शासनाचे अधिकृत पोर्टल: www.maharashtra.gov.in

हेल्पलाइन क्रमांक:

• महिला व बाल विकास विभाग, महाराष्ट्र:
• पत्ताः महिला व बाल विकास विभाग, तिसरा मजला, नवीन प्रशासकीय इमारत, मॅडम कामा रोड, हुतात्मा राजगुरू चौक, मुंबई – 400032.

योजनेची वैशिष्ट्ये आणि सामाजिक प्रभाव

लेक लाडकी योजना ही केवळ आर्थिक सहाय्य पुरवणारी योजना नाही, तर ती समाजातील मुलींबद्दलच्या दृष्टिकोनात बदल घडवण्याचे एक साधन आहे. खालील काही प्रमुख वैशिष्ट्ये योजनेचे महत्त्व अधोरेखित करतात:

1. मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन: समाजात मुलींच्या जन्माबाबत असलेली नकारात्मकता कमी करणे आणि लिंग गुणोत्तर सुधारणे.
2. शिक्षणात सातत्य: आर्थिक अडचणींमुळे मुलींचे शिक्षण अर्धवट राहण्याची समस्या कमी होईल.
3. आत्मनिर्भरता: 18 व्या वर्षी मिळणारी 75,000 रुपयांची रक्कम मुलींना उच्च शिक्षण, स्वयंरोजगार किंवा इतर गरजांसाठी वापरता येईल.
4. कुपोषण आणि बालमृत्यू दरात घट: योजनेच्या आर्थिक सहाय्यामुळे मुलींच्या आरोग्य आणि पोषणावर सकारात्मक परिणाम होईल.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

1. लेक लाडकी योजनेसाठी ऑनलाइन अर्ज करता येईल का?
   सध्या ऑनलाइन अर्जाची सुविधा उपलब्ध नाही. अर्ज ऑफलाइन पद्धतीने आंगनवाडी केंद्र किंवा संबंधित कार्यालयात सादर करावा लागेल.
2. जुळ्या मुली असल्यास दोघींनाही लाभ मिळेल का?
   होय, जुळ्या मुली असल्यास दोन्ही मुलींना योजनेचा लाभ मिळेल, परंतु कुटुंब नियोजन प्रमाणपत्र सादर करणे आवश्यक आहे.
3. योजनेचा लाभ कोणत्या बँक खात्यात जमा होईल?
   लाभ थेट मुलीच्या किंवा पालकांच्या बँक खात्यात DBT द्वारे जमा होईल, जे महाराष्ट्रातील बँकेत असणे आवश्यक आहे.
4. योजनेची माहिती कुठे मिळेल?
   योजनेची माहिती आंगनवाडी केंद्र, जिल्हा परिषद, किंवा महिला व बाल विकास विभागाच्या कार्यालयात मिळेल. तसेच, अधिकृत वेबसाइटवर नवीन अपडेट्स तपासता येतील.

महाराष्ट्र शासनाची लेक लाडकी योजना ही मुलींच्या शिक्षण आणि सक्षमीकरणासाठी एक क्रांतिकारी पाऊल आहे. ही योजना आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कुटुंबातील मुलींना शिक्षण आणि उज्ज्वल भविष्याची संधी देते. योजनेच्या माध्यमातून मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन, शिक्षणात सातत्य, आणि सामाजिक सक्षमीकरणाला चालना मिळेल. जर तुमच्या कुटुंबात 1 एप्रिल 2023 नंतर मुलगी जन्मली असेल आणि तुमच्याकडे पिवळे किंवा केशरी रेशन कार्ड असेल, तर या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी लवकरात लवकर अर्ज करा. अधिक माहितीसाठी नजीकच्या आंगनवाडी केंद्राशी संपर्क साधा आणि मुलीच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी या योजनेचा लाभ घ्या!

अधिक माहितीसाठी: महिला व बाल विकास विभाग किंवा हेल्पलाइन क्रमांक वर संपर्क साधा.