भारतात आधार कार्ड,  मतदान ओळखपत्र  याप्रमाणेच  रेशन कार्ड सुद्धा  एक महत्त्वाचे दस्तऐवज, ओळखपत्र म्हणून उपयोगात  येते. त्यामुळे आपल्या देशात रेशन कार्ड हे फक्त अन्नधान्य मिळवण्याचे साधन राहिले नसून तो  कुटुंबाची  व इतर  माहिती ठेवणारा  एक महत्त्वाचा पुरावा देखील आहे. केंद्र शासन व राज्य शासन देशातील नागरिकांसाठी विविध अन्नसुरक्षा योजना राबवत असते ज्याचा उद्देश हा देशाचा किमान पोषणात्मक दर्जा टिकवून ठेवणे असा असतो.त्यामुळे देशातील गरीब जनतेला स्वस्त दरात अन्नधान्य मिळते.

योग्य त्या  व्यक्तीपर्यंत मदत पोहोचावे व कोणीही या योजनेपासून वंचित राहू नये, या योजनेत होणारा गैरप्रकार रोखला जावा, पारदर्शकता  यावी यासाठी शासनाने रेशन कार्ड ई -केवायसी (E-KYC)करणे बंधनकारक केले आहे.रेशन कार्डची केवायसी आता सुरू झालेली आहे. महत्त्वाचं म्हणजे ही केवायसी तुम्ही आता तुमच्या मोबाईल मधून घर बसल्या करू शकणार आहात, केवायसी जर तुम्ही केली तरच तुमचे धान्य आहे ते चालू राहणार आहे.  या लेखामध्ये आपण  घरबसल्या रेशन कार्ड ची ई-केवायसी  कशी करायची,रेशन कार्ड आधार कार्डशी कसे लिंक करावे  याबद्दल सर्व माहिती पाहू.

 रेशन कार्ड ई -केवायसी म्हणजे काय?

सेवा प्रदान करण्यासाठी केवायसी ही एक महत्त्वाची प्रक्रिया आहे. याच्या मदतीने अर्जदाराची ओळख, पत्ता, जन्मतारीख, लिंग यांसारखी मूलभूत माहिती पडताळली जाते. स्वयंपाक गॅस जोडणी, शिष्यवृत्ती, कर्ज, सामाजिक सुरक्षा निवृत्तीवेतन, मोबाइल कनेक्शन यांसारख्या विविध सेवांसाठी पात्रता ठरवताना केवायसीद्वारे मिळालेली माहिती जुळवली जाते.

ई-केवायसी सुविधेमुळे जन्मतारीख, लिंग, पत्ता पुरावा आणि ओळखीचा इलेक्ट्रॉनिक पुरावा तत्काळ मिळतो. याशिवाय अर्जदाराचा मोबाइल क्रमांक आणि ईमेल आयडी सेवा प्रदात्याला मिळाल्यामुळे सेवा देण्याची प्रक्रिया सुलभ होते. त्यामुळे अर्ज प्रक्रियेत येणाऱ्या अनेक अडचणी दूर होतात.

ही पूर्तता करण्यासाठी सेवा केंद्रातील बायोमेट्रिक पडताळणी, संकेतस्थळ किंवा मोबाइल कनेक्शनचा वापर केला जाऊ शकतो. महाऑनलाईनने काही नागरिक-केंद्रित सेवांसाठी केवायसी प्रक्रिया अनिवार्य केली असून, यामुळे सेवांचा लाभ अधिक जलद, पारदर्शक आणि अचूक पद्धतीने मिळू शकतो.

ई-केवायसी म्हणजे ‘इलेक्ट्रॉनिक नो युवर कस्टमर’ (Electronic Know Your Customer).याद्वारे तुमच्या रेशन कार्ड ची सर्व माहिती अद्यावत, व बरोबर केली जाते. ज्याचा उपयोग तुम्हाला लवकरात लवकर सरकारी योजनांचा लाभ  मिळण्यासाठी, व सरकारला गरजू व्यक्तीपर्यंत मदत पोहोचवण्यासाठी होतो. 

रेशन कार्ड  ई-केवायसी/ स्टेटस चेक

ऑनलाइन पद्धत

मेरा ई-केवायसी ॲपद्वारे केवायसी करण्याची सोपी पद्धत

आधारशी संबंधित केवायसी प्रक्रिया आता मोबाईलवरून काही मिनिटांत पूर्ण करता येते. यासाठी भारत सरकारच्या National Informatics Centre कडून उपलब्ध असलेले मेरा ई-केवायसी हे अधिकृत ॲप वापरले जाते. सर्वप्रथम आपल्या मोबाईलच्या Google Play Store मध्ये जाऊन “Mera E-KYC” शोधा आणि अधिकृत ॲप डाउनलोड करून इन्स्टॉल करा. ॲप उघडल्यावर लोकेशनची परमिशन मागितल्यास While using the app निवडा. काही वेळा “Face RD App not installed” असा संदेश येऊ शकतो, अशावेळी Download बटणावर क्लिक करून Aadhaar Face RD हे ॲप इन्स्टॉल करा, मात्र हे ॲप उघडण्याची आवश्यकता नाही.

यानंतर पुन्हा Mera E-KYC ॲप उघडा आणि राज्य म्हणून Maharashtra निवडा. लोकेशन व्हेरिफाय करण्यासाठी Verify Location वर क्लिक करा आणि मोबाईलचे GPS चालू ठेवा. आता ज्याची केवायसी करायची आहे त्या व्यक्तीचा आधार क्रमांक भरा आणि Generate OTP वर क्लिक करा. आधारला नोंद असलेल्या मोबाईलवर आलेला 6-अंकी OTP टाका. स्क्रीनवर दिसणारा कॅप्चा कोड भरून Submit वर क्लिक करा.

यानंतर तुमची वैयक्तिक माहिती, जसे नाव, होम स्टेट आणि रेशन कार्ड क्रमांक दिसेल. पुढे Face E-KYC पर्यायावर क्लिक करून अटी मान्य करा आणि आवश्यक परमिशन द्या. सूचनांनुसार चेहरा गोल फ्रेममध्ये आणा, डोळे मिचकवा आणि तोंड हलवा. यशस्वी चेहरा ओळख झाल्यावर “E-KYC Registration Successfully” असा संदेश तारीख व वेळेसह दिसेल. शेवटी OK वर क्लिक करा.

केवायसी पूर्ण झाली आहे का हे तपासण्यासाठी पुन्हा राज्य निवडून लोकेशन व्हेरिफाय करा, आधार क्रमांक व OTP टाका, कॅप्चा भरून सबमिट करा. जर E-KYC Status: YES असा संदेश दिसला, तर तुमची केवायसी यशस्वीरीत्या पूर्ण झाली आहे.

Application  चे नाव – मेरा इ के वाय सी (Mera E-KYC)

 आधार कार्ड चे फेस आरडी एप्लीकेशन (Adhar FaceRD Apllication) इन्स्टॉल करा

ऑफलाइन पद्धत

 तुम्ही  तुमच्या रेशन कार्ड ची ई-केवायसी  ऑफलाइन पद्धतीने सुद्धा करू शकता, त्यासाठी सर्वप्रथम तुम्ही तुमच्या जवळच्या स्वस्त धान्य दुकानात जा. संबंधित  कर्मचाऱ्यासोबत आवश्यक कागदपत्रांन बाबत  चर्चा करा व प्रक्रिया पूर्ण करून घ्या. संबंधित कर्मचारी तुमची  ई-केवायसी  प्रक्रिया पूर्ण करून देतील. 

रेशन कार्ड ई -केवायसी करण्यासाठी लागणारी कागदपत्रे

•  आधार कार्ड
•  रेशन कार्ड
•  आधार कार्ड  सोबत लिंक असलेला मोबाईल नंबर

रेशन कार्ड ई -केवायसी  न केल्यास  होणारे तोटे

जर तुम्ही तुमच्या रेशन कार्ड ची ई-केवायसी  प्रक्रिया पूर्ण केली नसेल तर भविष्यात येणाऱ्या सरकारी  योजनांच्या  लाभापासून तुम्ही वंचित राहू शकता.

 जर प्रक्रिया  अपूर्ण असेल तर भविष्यात तुम्हाला स्वस्त धान्य दुकानातून धान्य मिळवतानाही अडचणी येऊ शकतील.

रेशन कार्ड वर नाव असणाऱ्या कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याला आता  ई-केवायसी  करणे बंधनकारक असणार आहे. 

 जर तुम्ही रेशन कार्डचा उपयोग महत्त्वाच्या ठिकाणी ओळखपत्र म्हणून करणार असाल तर त्या ठिकाणी  तुम्हाला अडचणी येऊ शकतील. 

योजना संबंधित ताज्या अपडेट्स आणि महत्त्वाची माहिती मिळवण्यासाठी या ग्रुपला जॉईन व्हा- इथे क्लिक करा