नवी दिल्ली, २८ सप्टेंबर २०२५: pm-kisan-21va-hapta-purgrasth-shetakari-update-2025प्रधानमंत्री किसान सम्मान निधी (PM Kisan Yojana) योजनेच्या २१ व्या हप्त्याने देशभरातील शेतकऱ्यांमध्ये उत्साह निर्माण केला आहे. २६ सप्टेंबर रोजी कृषी मंत्री शिवराज सिंह चौहान यांनी हा हप्ता हिमाचल प्रदेश, पंजाब आणि उत्तराखंडमधील पूरग्रस्त शेतकऱ्यांसाठी सोडला, ज्यामुळे लाखो शेतकरी कुटुंबांना तात्काळ दिलासा मिळाला. ही योजना २०१९ पासून सुरू असून, दरवर्षी ६,००० रुपयांची आर्थिक मदत तीन हप्त्यांमध्ये देते.
२० व्या हप्त्यात, २ ऑगस्ट २०२५ रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी वाराणसीतून २०,५०० कोटी रुपयांची रक्कम ९.७१ कोटी शेतकऱ्यांच्या खात्यांत हस्तांतरित केली होती. आता २१ व्या हप्त्यातील २,००० रुपयांची रक्कम पूर आणि अतिवृष्टीने प्रभावित झालेल्या राज्यांना प्राधान्याने दिली जात आहे. चौहान यांनी व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे हा हप्ता सोडताना म्हटले की, “ही रक्कम शेतकऱ्यांच्या घरगुती गरजा भागवेल, पुढील पेरणीसाठी बियाणे-खते खरेदी करेल आणि त्यांच्या आत्मविश्वासाला बळ देईल.” हिमाचल प्रदेश, पंजाब आणि उत्तराखंडमधील एकूण वितरण १३,६२६ कोटी रुपयांवर गेले आहे, ज्यात या हप्त्यातील योगदान लाखो शेतकऱ्यांना लाभेल.
राज्यनिहाय ब्रेकडाउननुसार, हिमाचल प्रदेशातील ४.५ लाख शेतकऱ्यांना ९० कोटी, पंजाबमधील १२ लाख शेतकऱ्यांना २४० कोटी आणि उत्तराखंडमधील ३.२ लाख शेतकऱ्यांना ६४ कोटी रुपयांची मदत मिळाली. ही योजना पूर्णपणे केंद्र सरकारद्वारे वित्तपुरवठा केली जाते आणि भूमीधारक शेतकरी कुटुंबांना (पती-पत्नी आणि अल्पवयीन मुले) लागू होते. मात्र, लाभ घेण्यासाठी e-KYC, आधार लिंकिंग आणि बँक खाते तपासणी आवश्यक आहे. जर नोंद अपूर्ण असेल, तर पैसे येण्यात विलंब होऊ शकतो. शेतकऱ्यांनी pmkisan.gov.in वर जाऊन ‘Know Your Status’ विकल्प निवडून आधार क्रमांक किंवा मोबाइल नंबरने तपासावे.
देशभरातील इतर शेतकऱ्यांसाठी हा हप्ता ऑक्टोबर किंवा नोव्हेंबर २०२५ मध्ये अपेक्षित आहे, विशेषतः बिहार विधानसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर. निवडणूक आयोग सप्टेंबरअखेरीस तारखा जाहीर करणार असल्याने, मॉडेल कोड ऑफ कंडक्ट लागण्यापूर्वी हस्तांतरण होण्याची शक्यता आहे. यामुळे दिवाळी (२० ऑक्टोबर) पूर्वी पैसे मिळण्याची आशा आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांच्या खरेदीला चालना मिळेल. योजनेअंतर्गत आतापर्यंत २ लाख कोटी रुपयांहून अधिक रक्कम वितरित झाली असून, महागाई आणि हवामान बदलाच्या पार्श्वभूमीवर ही मदत जीवनरक्षक ठरत आहे.
पीएम किसान योजनेच्या २१ व्या हप्त्याने शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात स्थिरता आणेल आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला बळकटी देईल. तज्ज्ञांच्या मते, ही रक्कम शेतकऱ्यांना कर्जबाजारीपासून वाचवेल आणि पेरणी खर्च भागवेल. मात्र, अजूनही १०% शेतकऱ्यांचे e-KYC बाकी आहे, ज्यामुळे ते वंचित राहू शकतात. शेतकऱ्यांनी त्वरित नोंदणी पूर्ण करावी. ही योजना शेतकरी कल्याणाची खरी हमी आहे, ज्यामुळे #PMKisan21stInstallment सारखे ट्रेंड्स देशव्यापी गाजत आहेत.
एकंदरीत, पूरग्रस्तांना प्राधान्याने दिलेल्या या हप्त्याने सरकारची संवेदनशीलता दिसली. उर्वरित शेतकऱ्यांसाठी लवकर घोषणा होण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे दिवाळी सण आनंदमय होईल.