मुंबई, ८ नोव्हेंबर २०२५: sheti avjare anudan yojana 2025;महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी राज्य सरकारने मोठा निर्णय घेतला आहे. अतिवृष्टी आणि बदलत्या हवामानामुळे शेती क्षेत्राला झालेल्या नुकसानीतून सावरण्यासाठी ‘कृषी समृद्धी योजना २०२५’ (Krushi Samruddhi Yojana Maharashtra 2025) सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत चार प्रमुख घटकांसाठी पुढील पाच वर्षांत ₹२५,००० कोटी रुपयांचा निधी गुंतवला जाईल, ज्यात दरवर्षी सुमारे ₹५,००० कोटींची तरतूद आहे. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या नेतृत्वाखालील मंत्रिमंडळाने ७ नोव्हेंबर २०२५ रोजी या योजनेची मंजुरी दिली असून, ती २०२५-२६ हंगामापासून अंमलात येईल. ही योजना शेतकऱ्यांच्या उत्पादकता वाढवण्यासाठी भांडवली गुंतवणूक आणि पायाभूत सुविधा निर्माण करेल, ज्यामुळे लाखो शेतकऱ्यांना आर्थिक दिलासा मिळेल. (Krushi Samruddhi Yojana Four Components 2025)
योजनेचे उद्दिष्ट आणि पार्श्वभूमी
२०२५ च्या जून-सप्टेंबर महिन्यात अतिवृष्टीमुळे ६८ लाख हेक्टर शेतीचे नुकसान झाले असून, शेतकऱ्यांना पुन्हा उभारी देण्यासाठी ही योजना महत्त्वाची आहे. कृषी विभागाने राबविलेल्या या योजनेमुळे शेती यंत्रीकरण, जलसंधारण आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर वाढेल. राज्यातील लघु आणि सीमांत शेतकऱ्यांना प्राधान्य असून, योजनेच्या माध्यमातून माती आरोग्य, खत व्यवस्थापन आणि बाजारपेठ सुविधा मजबूत होतील. कृषी मंत्री दत्तात्रय भरणे यांनी सांगितले, “ही योजना शेतकऱ्यांच्या जीवनमान उंचावण्यासाठी आणि हवामान बदलाला सामोरे जाण्यासाठी वरदान ठरेल.” तज्ज्ञांच्या मते, यामुळे शेती उत्पादन २०% ने वाढेल आणि शेतकऱ्यांचा खर्च ३०% ने कमी होईल. (Maharashtra Government Schemes for Farmers 2025)
चार प्रमुख घटक: सबसिडी आणि लाभ
कृषी समृद्धी योजनेचे चार मुख्य घटक खालीलप्रमाणे असून, प्रत्येकासाठी ७०-८०% सबसिडी मिळेल:
| घटक क्रमांक | घटकाचे नाव | मुख्य वैशिष्ट्य आणि सबसिडी | लाभार्थी संख्या (अंदाजे) |
|---|---|---|---|
| १ | ट्रॅक्टर चलित रुंद सरी वरंबा यंत्र | माती संरक्षण आणि पेरणी सुधारणा; ५०% सबसिडी | १ लाख शेतकरी |
| २ | वैयक्तिक शेततळे | जलसंधारण आणि सिंचन सुविधा; ८०% सबसिडी | ५०,००० शेतकरी |
| ३ | शेतकरी सुविधा केंद्र उभारणी | मृदा परीक्षण, जैविक खत उत्पादन केंद्र; ७०% सबसिडी | १०,००० केंद्रे |
| ४ | मुख्यमंत्री शेतकरी ड्रोन | कीडनियंत्रण, खत फवारणी; ७५% सबसिडी | २५,००० शेतकरी |
या घटकांसाठी पुढील तीन वर्षांत ₹५,६६८ कोटींचा निधी खर्च होईल. ड्रोनद्वारे शेती निरीक्षण आणि शेततळ्यांमुळे पाणीटंचाई दूर होईल. (Krushi Samruddhi Yojana Components and Subsidy)
पात्रता निकष आणि अर्ज प्रक्रिया
पात्रता: महाराष्ट्रातील कायमस्वरूपी शेतकरी (५ हेक्टरपर्यंत जमीन असलेले प्राधान्य), आधार-लिंक्ड बँक खाते आणि माती परीक्षण अहवाल आवश्यक. लघु शेतकऱ्यांना ९०% सबसिडी मिळेल. अर्ज प्रक्रिया:
- ऑनलाइन पोर्टल: krushisamridhi.maharashtra.gov.in वर लॉगिन करा किंवा maha-agri.gov.in वर जा.
- दस्तऐवज अपलोड: आधार, जमीन दस्तऐवज, बँक तपशील आणि घटक निवडा.
- ई-KYC: OTP-आधारित पडताळणी पूर्ण करा.
- स्थानिक कार्यालय: तलाठी किंवा कृषी अधिकारीकडून प्रमाणन घ्या.
- मंजुरी: ३० दिवसांत DBT द्वारे सबसिडी खात्यात जमा.
अंतिम मुदत: ३१ डिसेंबर २०२५, पण लवकर अर्ज करा. तक्रारीसाठी १८००-२०२-००४० वर कॉल करा. (Krushi Samruddhi Yojana Application Process 2025)
शेतकरी आणि अर्थव्यवस्थेवर परिणाम
ही योजना शेतकऱ्यांना आधुनिक शेतीकडे नेलील आणि ग्रामीण रोजगार वाढवेल. अतिवृष्टीग्रस्त जिल्ह्यांत (नांदेड, बीड, लातूर) प्राधान्य मिळेल. सोशल मीडियावर #KrushiSamruddhiYojana2025 ट्रेंडिंग असून, शेतकरी संघटनांनी स्वागत केले आहे.