railway-ticket-new-rule-2025;भारतीय रेल्वेने प्रवाशांसाठी मोठा बदल जाहीर केला आहे — १ ऑक्टोबर २०२५ पासून तिकीट बुकिंगसाठी नवीन नियम लागू होणार आहेत. या नवीन नियमांनुसार, सामान्य आरक्षण तिकीटांसाठी हे नियम लागू होतील, ज्यामुळे बुकिंग प्रक्रियेत पारदर्शकता येईल आणि तिकीट दलालीवर प्रतिबंध होईल.
नवीन कायदेशीर बदल काय आहेत?
पाहीले, हा नियम फक्त तात्काळ (Tatkal) तिकीट बुकिंगसाठी लागू करण्यात आला होता. मात्र, आता सामान्य आरक्षणात सुद्धा पहिल्या १५ मिनिटांत फक्त आधार-प्रमाणित खाती बुकिंग करू शकतील — इतरांना त्या वेळात प्रवेश दिला जाणार नाही. या नियमाचा उद्देश्य तिकीट दलाली आणि बोट बुकिंगवर नियंत्रण आणणे हे आहे.
यातल्या नियमांनुसार:
- ऑनलाइन आरक्षण (IRCTC वेबसाइट / अॅप) वापरणारे प्रवासी आधार-पडताळणी केलेले खाते असणे आवश्यक आहे.
- आरक्षण सुरू झाला की पहिले १५ मिनिटे हे नियम सक्रीय राहतील.
- संगणकीकृत पीआरएस काऊंटरवर तिकिट खरेदी करणाऱ्या प्रवाशांना हे नवीन नियम लागू न होतील — त्यांच्या प्रक्रियेस पूर्वीसारखी स्थिती राहील.
नियम का बदलला?
रेल्वेने स्पष्ट केले आहे की, तिकीट दलाली आणि अवैध बोट बुकिंग पद्धतींवर नियंत्रण आणण्यासाठी हे नवीन नियम अवलंबण्यात येत आहेत. प्रवासासाठी तिकीटे मिळणे अधिक सोपे व्हावे, हे सुनिश्चित करण्यासाठी आणि तिकीट वितरण प्रक्रियेत पारदर्शकता आणण्यासाठी हा निर्णय घेण्यात आला.
प्रवाश्यांसाठी काय बदल होणार?
- जे प्रवासी तिकीट ऑनलाइन बुक करतात, त्यांना त्यांच्या खात्यात आधार प्रमाणित असणे अनिवार्य होईल.
- प्रथम १५ मिनिटांत केवळ आधार-प्रमाणित खातेच बुकिंग करू शकेल — त्यामुळे अनधिकृत खाते वापरणार्‍यांना तिकीट घेण्याची संधी कमी होईल.
- तिकीट घेण्याची प्रक्रिया अधिक सुरक्षित आणि न्याय्य होईल — बोट बुकिंग, दुरुपयोग यावर आव्हान निर्माण होईल.
कसे तयार राहावे?
- IRCTC वेबसाइट किंवा अॅपवर तुमचे खाते आधीच आधार-प्रमाणित करून घ्या.
- नियमित प्रवाश्यांनी तिकीट आरक्षण प्रक्रिया आरंभ होताच लक्ष द्यावे — हे पहिले १५ मिनिट अतिशय महत्त्वाचे होतील.
- तिकीट बुकिंग करताना सर्व तपशील काळजीपूर्वक भरा — नाव, पत्ता, ओळखपत्रे इत्यादी निपुणपणे तपासा.
हा बदल भारतीय रेल्वेमध्ये एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. प्रवाश्यांना कमी अडचणींनी तिकीट मिळावे, दलालीवर नियंत्रण येवो, आणि आरक्षण प्रक्रिया अधिक पारदर्शक व्हावी — या उद्दिष्टाने हा नियम आहे. प्रवाश्यांनी त्वरित आपले खाते आधार-प्रमाणित करावे आणि पुढील बदलांसाठी सज्ज राहावे.