परिचय
2025 मध्ये भारत-पाकिस्तान युद्ध हा जागतिक राजकारणातील सर्वात चर्चित आणि संवेदनशील विषय बनला आहे. नियंत्रण रेषा (LoC) वर सततच्या चकमकी, कराची बंदर आणि लाहोर येथील हल्ले, तसेच जयसालमेर मधील हवाई संरक्षण यंत्रणेचा वापर यामुळे या संघर्षाने आंतरराष्ट्रीय समुदायाचे लक्ष वेधले आहे. या लेखात, आम्ही S-400 हवाई संरक्षण यंत्रणा, ऑपरेशन सिंदूर, आणि इतर महत्त्वाच्या घडामोडींवर आधारित ताज्या आणि अधिकृत माहितीचे विश्लेषण करू.
नियंत्रण रेषा (LoC) वरील ताज्या घडामोडी
नियंत्रण रेषा (LoC) हा भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील तणावाचा केंद्रबिंदू आहे. 7 मे 2025 रोजी भारतीय सशस्त्र दलांनी ऑपरेशन सिंदूर अंतर्गत पाकिस्तान आणि पाकिस्तान-नियंत्रित जम्मू-काश्मीरमधील नऊ ठिकाणांवर हल्ले केले. या कारवाईत लष्कर-ए-तैयबा, जैश-ए-मोहम्मद, आणि हिजबुल मुजाहिदीन सारख्या दहशतवादी संघटनांच्या तळांचा नाश झाला. भारतीय संरक्षण मंत्रालयाने याला “दहशतवादविरोधी अचूक कारवाई” असे संबोधले आहे.
पाकिस्तानने या हल्ल्यांना प्रत्युत्तर म्हणून पुंछ, कुपवाडा, आणि बारामुल्ला येथे तोफखान्याचा मारा केला. 8 मे 2025 रोजी पाकिस्तानी ड्रोन आणि मिसाइल हल्ल्यांचा प्रयत्न भारतीय S-400 हवाई संरक्षण यंत्रणेने यशस्वीपणे हाणून पाडला. यामुळे जम्मू, पठाणकोट, आणि उधमपूर येथील लष्करी तळ सुरक्षित राहिले.
LoC वरील सध्याची परिस्थिती अत्यंत तणावपूर्ण आहे. दोन्ही देशांच्या सैन्यांनी सीमेवर मोठ्या प्रमाणात सैन्य तैनात केले आहे. स्थानिक रहिवाशांना सुरक्षित ठिकाणी हलवण्यात आले असून, अखनूर आणि पलटनगढ येथील गावे रिकामी करण्यात आली आहेत.
कराची बंदरावरील हल्ला
कराची बंदर, पाकिस्तानच्या अर्थव्यवस्थेचा कणा, 9 मे 2025 रोजी भारतीय नौदलाच्या समुद्री हल्ल्याचा लक्ष्य बनले. भारतीय नौदलाने कराची बंदरावर मिसाइल हल्ले करून बंदरातील लष्करी पायाभूत सुविधांचा नाश केला. यामुळे पाकिस्तानच्या नौदलाला मोठा धक्का बसला आहे.
पाकिस्तानने या हल्ल्याला “नागरी हानी पोहोचवणारी आक्रमक कारवाई” असे संबोधले, परंतु भारताने याला “दहशतवादी कारवायांना आळा घालण्यासाठी आवश्यक पाऊल” असे म्हटले आहे. कराची बंदरावरील हल्ल्यामुळे पाकिस्तानच्या व्यापारी आणि लष्करी हालचालींवर परिणाम झाला असून, आंतरराष्ट्रीय विमान कंपन्यांनी कराची आणि लाहोर येथील उड्डाणे रद्द केली आहेत.
जयसालमेर येथील संरक्षण यंत्रणा
जयसालमेर, राजस्थानमधील सीमावर्ती शहर, येथे भारतीय हवाई संरक्षण यंत्रणेने पाकिस्तानी ड्रोन आणि मिसाइल हल्ल्यांना यशस्वीपणे तोंड दिले. 8 मे 2025 रोजी रात्री 8:45 ते 9:20 या वेळेत पाकिस्तानी ड्रोन हल्ले झाले, जे S-400 हवाई संरक्षण यंत्रणेने निष्फळ केले. स्थानिकांनी आकाशात स्फोटांचा आवाज आणि चमक दिसल्याचे सांगितले.
जयसालमेर येथे एका पाकिस्तानी हवाई दलाच्या वैमानिकाला भारतीय सीमा सुरक्षा दलाच्या (BSF) द्रुत प्रतिसाद पथकाने (QRT) ताब्यात घेतले. हा वैमानिक पाकिस्तानी लढाऊ विमान जयसालमेरजवळ कोसळल्यानंतर पकडला गेला.
लाहोर येथील हल्ले आणि परिस्थिती
लाहोर, पाकिस्तानचे सांस्कृतिक आणि लष्करी केंद्र, येथे भारतीय सैन्याने हवाई संरक्षण रडार आणि संरक्षण यंत्रणांचा नाश केला. 8 मे 2025 रोजी भारतीय सशस्त्र दलांनी लाहोर येथील हवाई संरक्षण यंत्रणा उद्ध्वस्त केल्याचे अधिकृतपणे जाहीर केले.
पाकिस्तानने दावा केला की त्यांनी लाहोर आणि कराची येथे भारताचे 29 ड्रोन पाडले. मात्र, भारताने या दाव्याला “खोटी माहिती” असे संबोधले. लाहोर मध्ये मोठ्या प्रमाणात ब्लॅकआउट झाले असून, शहरातील नागरिकांमध्ये भीतीचे वातावरण आहे.
S-400 हवाई संरक्षण यंत्रणेची भूमिका
S-400 हवाई संरक्षण यंत्रणा, ज्याला भारताने रशियाकडून विकत घेतले आहे, या संघर्षात भारतासाठी गेम-चेंजर ठरली आहे. ही यंत्रणा पाकिस्तानी ड्रोन आणि मिसाइल हल्ल्यांना रोखण्यात यशस्वी ठरली आहे. जम्मू, पठाणकोट, उधमपूर, आणि जयसालमेर येथील लष्करी तळांवरील हल्ले S-400 ने निष्फळ केले.
S-400 ने पाकिस्तानच्या 100 हून अधिक लक्ष्यांना नष्ट केले, ज्यामुळे भारतीय हवाई संरक्षणाची ताकद जगासमोर आली. ही यंत्रणा अकाशतीर प्रणालीसह एकत्रितपणे कार्य करते, ज्यामुळे भारताला रिअल-टाइम सेन्सर एकत्रीकरण आणि स्वायत्त हल्ल्याची क्षमता मिळाली आहे.
ताज्या अपडेट्स आणि महत्त्वाची माहिती मिळवण्यासाठी या ग्रुपला जॉईन व्हा- इथे क्लिक करा
इतर महत्त्वाच्या घडामोडी
- ऑपरेशन सिंदूर: भारतीय सैन्याने 6-7 मे 2025 च्या रात्री ऑपरेशन सिंदूर अंतर्गत दहशतवादी तळांवर हल्ले केले, ज्यामुळे 100 दहशतवाद्यांचा खात्मा झाला.
- पाकिस्तानी सैन्याची कारवाई: पाकिस्तानने जम्मू, पठाणकोट, आणि उधमपूर येथे ड्रोन आणि मिसाइल हल्ले करण्याचा प्रयत्न केला, परंतु भारतीय संरक्षण यंत्रणेने हे हल्ले निष्फळ केले.
- आंतरराष्ट्रीय प्रतिक्रिया: अमेरिका, रशिया, आणि चीन यासारख्या देशांनी दोन्ही देशांना संयम राखण्याचे आवाहन केले आहे. अमेरिकेने लाहोर येथील आपल्या वाणिज्य दूतावासातील कर्मचार्‍यांना सुरक्षित ठिकाणी राहण्याचे आदेश दिले.
- नागरी परिणाम: लाहोर, कराची, आणि जयसालमेर येथील नागरिकांना मोठ्या प्रमाणात त्रास सहन करावा लागत आहे. भारतातील अमृतसर, श्रीनगर, आणि चंदीगड येथील विमानतळ बंद करण्यात आले आहेत.
भारत-पाकिस्तान युद्ध 2025 हा एक जटिल आणि संवेदनशील मुद्दा आहे, ज्यामध्ये नियंत्रण रेषा (LoC), कराची बंदर, जयसालमेर, आणि लाहोर येथील घडामोडी केंद्रस्थानी आहेत. S-400 हवाई संरक्षण यंत्रणा आणि ऑपरेशन सिंदूर यांनी भारताच्या सामरिक शक्तीचे प्रदर्शन केले आहे. तथापि, या संघर्षामुळे दोन्ही देशांतील नागरिकांवर गंभीर परिणाम झाले आहेत. आंतरराष्ट्रीय समुदायाने शांतता आणि संयमाचे आवाहन केले असून, येत्या काही दिवसांत या परिस्थितीवर नियंत्रण मिळवणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.