परिचय
अमेरिकेचे टॅरिफ युद्ध हा सध्या जागतिक अर्थव्यवस्थेत चर्चेचा विषय आहे. 2025 मध्ये अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी नवीन टॅरिफ धोरण जाहीर केले, ज्यामुळे जागतिक व्यापार आणि भारतीय अर्थव्यवस्था यांच्यावर मोठा परिणाम होण्याची शक्यता आहे. हे टॅरिफ म्हणजे आयात मालावर लावले जाणारे कर, ज्यांचा उद्देश अमेरिकेची आर्थिक समृद्धी वाढवणे आणि स्थानिक उद्योगांना संरक्षण देणे आहे. या लेखात आपण टॅरिफ युद्ध, त्याचे जागतिक परिणाम, भारतावरील प्रभाव, सामान्य माणसावर होणारा परिणाम आणि नवीनतम घडामोडी यांचा सविस्तर आढावा घेऊ.
टॅरिफ म्हणजे काय?
टॅरिफ म्हणजे परदेशातून आयात केलेल्या वस्तूंवर सरकारद्वारे लावले जाणारे कर. हे कर स्थानिक उद्योगांचे संरक्षण करण्यासाठी, व्यापारातील तूट कमी करण्यासाठी किंवा आर्थिक धोरणांचा भाग म्हणून लावले जातात. 2025 मध्ये, ट्रम्प प्रशासनाने सर्व आयात मालावर 10% बेसलाइन टॅरिफ लागू केले, जे 5 एप्रिल 2025 पासून प्रभावी झाले. याशिवाय, 9 एप्रिल 2025 पासून प्रत्युत्तरात्मक टॅरिफ लागू झाले, ज्यामध्ये भारतासाठी 27% टॅरिफ आणि चीनसाठी 54% टॅरिफ यांचा समावेश आहे. या धोरणामुळे जागतिक पुरवठा साखळी आणि आर्थिक स्थैर्य यांच्यावर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे.
जागतिक परिणाम
अमेरिकेचे टॅरिफ युद्ध जागतिक व्यापाराला हादरे देत आहे. चीन, व्हिएतनाम, आणि बांगलादेश यांसारख्या देशांना सर्वाधिक फटका बसला आहे, कारण त्यांच्यावर अनुक्रमे 54%, 46%, आणि 37% टॅरिफ लावले गेले आहेत. यामुळे जागतिक शेअर बाजार अस्थिर झाले असून, डाऊ जोन्स आणि बीएसई सेन्सेक्स सारख्या निर्देशांकांमध्ये मोठी घसरण झाली आहे. तेलाच्या किमती देखील घसरल्या असून, यामुळे ऊर्जा क्षेत्रात अनिश्चितता निर्माण झाली आहे.
चीन हा या युद्धातील सर्वात मोठा बळी आहे. त्याच्या $439 अब्ज निर्यातीवर 54% टॅरिफमुळे चिनी अर्थव्यवस्था अडचणीत येण्याची शक्यता आहे. गोल्डमन सॅक्सच्या अंदाजानुसार, जर टॅरिफ कायम राहिले तर 2025 मध्ये चीनच्या जीडीपी वाढीत 1.5% घट होऊ शकते. याउलट, ब्राझील सारख्या देशांना याचा फायदा होऊ शकतो, कारण त्यांच्यावर फक्त 10% टॅरिफ आहे, ज्यामुळे त्यांच्या कृषी निर्यातीला चालना मिळू शकते.
भारतावरील प्रभाव
भारतासाठी टॅरिफ युद्ध हे संमिश्र परिणाम घेऊन आले आहे. अमेरिकेने भारतीय वस्तूंवर 27% टॅरिफ लावले आहे, जे युरोपियन युनियन (20%) आणि जपान (25%) यांच्या तुलनेत जास्त आहे, परंतु चीन आणि व्हिएतनामपेक्षा कमी आहे. यामुळे भारत काहीसा कमी असुरक्षित मानला जात आहे. तथापि, इलेक्ट्रॉनिक्स, सागरी उत्पादने, आणि सोने यांसारख्या क्षेत्रांवर याचा परिणाम होईल. ग्लोबल ट्रेड रिसर्च इनिशिएटिव्ह (GTRI) च्या अहवालानुसार, 2025 मध्ये भारताच्या अमेरिकेकडे होणाऱ्या निर्यातीत $5.76 अब्जने घट होण्याची शक्यता आहे.
दुसरीकडे, कापड आणि औषध उद्योगांना याचा फायदा होऊ शकतो. भारताची फार्मास्युटिकल निर्यात अमेरिकेत $127 अब्ज इतकी आहे, आणि टॅरिफमुळे भारतीय जेनेरिक औषधांचा स्पर्धात्मक फायदा वाढू शकतो. याशिवाय, अ‍ॅपल आणि सॅमसंग सारख्या कंपन्या चीन आणि व्हिएतनाममधून उत्पादन भारतात हलवत आहेत, ज्यामुळे मेक इन इंडिया उपक्रमाला चालना मिळेल.
भारत सरकार टॅरिफ युद्धाला सामोरे जाण्यासाठी सक्रिय आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि ट्रम्प यांच्यात फेब्रुवारी 2025 मध्ये झालेल्या करारानुसार, दोन्ही देश व्यापार कराराच्या पहिल्या टप्प्यावर काम करत आहेत. याशिवाय, भारताने अमेरिकी आयातीवरील टॅरिफ $23 अब्जने कमी करण्याची तयारी दर्शवली आहे, ज्यामुळे रत्ने आणि दागिने, औषध, आणि ऑटो पार्ट्स यांसारख्या क्षेत्रांना दिलासा मिळू शकतो.
सामान्य माणसावर परिणाम
टॅरिफ युद्धचा थेट परिणाम सामान्य माणसावर होण्याची शक्यता आहे. इलेक्ट्रॉनिक्स आणि स्मार्टफोन यांच्या किमती वाढू शकतात, कारण भारत $14.4 अब्ज किमतीची इलेक्ट्रॉनिक्स अमेरिकेला निर्यात करतो. यामुळे मोबाइल फोन, लॅपटॉप, आणि इतर गॅजेट्स महाग होऊ शकतात. कापड आणि कृषी उत्पादनांवर टॅरिफमुळे नोकऱ्या धोक्यात येऊ शकतात, विशेषतः गुजरात आणि महाराष्ट्र यांसारख्या राज्यांमध्ये, जिथे रत्ने आणि दागिने उद्योग मोठा आहे.
तथापि, फार्मास्युटिकल उद्योगातील वाढीमुळे जेनेरिक औषधे स्वस्त राहण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे सामान्य माणसाला दिलासा मिळेल. याशिवाय, जर भारताने उत्पादन क्षेत्रात प्रगती केली, तर नोकऱ्यांच्या संधी वाढू शकतात, ज्याचा फायदा तरुणांना होईल.
नवीनतम घडामोडी
10 एप्रिल 2025 रोजी, ट्रम्प यांनी प्रत्युत्तरात्मक टॅरिफ 90 दिवसांसाठी स्थगित करण्याची घोषणा केली, परंतु चीनवरील टॅरिफ वाढवले. यामुळे जागतिक बाजारात काहीसा दिलासा मिळाला, परंतु अनिश्चितता कायम आहे. भारताने या संधीचा फायदा घेण्यासाठी अमेरिकेशी वाटाघाटी तीव्र केल्या आहेत. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने देखील सांगितले की भारतावरील टॅरिफचा परिणाम इतर देशांच्या तुलनेत कमी आहे, ज्यामुळे आर्थिक स्थैर्य राखण्याचा विश्वास व्यक्त केला आहे.
योजना संबंधित ताज्या अपडेट्स आणि महत्त्वाची माहिती मिळवण्यासाठी या ग्रुपला जॉईन व्हा- इथे क्लिक करा
निष्कर्ष
अमेरिकेचे टॅरिफ युद्ध हे जागतिक आणि भारतीय अर्थव्यवस्थेसाठी आव्हान आणि संधी दोन्ही घेऊन आले आहे. भारताने रणनीतीक वाटाघाटी आणि उत्पादन वाढ यावर लक्ष केंद्रित केल्यास, या युद्धातून बाहेर पडण्याची शक्यता आहे. सामान्य माणसासाठी, किमती आणि नोकऱ्या यांच्यावर लक्ष ठेवणे महत्त्वाचे आहे. ट्रम्प प्रशासनाच्या धोरणांचा प्रभाव पुढील काही महिन्यांत स्पष्ट होईल, परंतु भारत आर्थिक स्थैर्य राखण्यासाठी सज्ज आहे.